Trên thực tế có nhiều kiểu ăn chay như lacto-ovo, pescatarian... để mọi người lựa chọn sao cho phù hợp tình trạng sức khỏe.
Ăn chay ngày càng trở nên phổ biến trong vài năm trở lại đây. Chế độ này thường nhấn mạnh vào thực phẩm từ thực vật hơn động vật. Bài viết này đánh giá 5 chế độ ăn chay khác nhau, bao gồm cả những loại thực phẩm nên và không nên dùng trong mỗi chế độ.
1. Chế độ ăn chay lacto-ovo
Một số người cho rằng lacto-ovo là kiểu ăn chay truyền thống nhất. Người theo chế độ này không ăn thịt hoặc cá, nhưng vẫn có trứng và các sản phẩm từ sữa. Tiền tố "lacto" dùng để chỉ sữa bò hoặc các sản phẩm từ sữa và bắt nguồn từ tiếng Latin lac, có nghĩa là sữa. Chỉ động vật có vú, như bò và người, mới có thể sản xuất sữa. Tiền tố "ovo" dùng để chỉ trứng và bắt nguồn từ tiếng Latin ovum, có nghĩa là trứng.
Thực hiện chế độ ăn chay lacto-ovo có nghĩa là đưa trứng, sữa, phô mai, bơ, sữa chua, kem chua, kem và các sản phẩm từ sữa khác vào chế độ ăn, đồng thời loại trừ tất cả các loại thịt có nguồn gốc từ động vật như thịt bò, cá, thịt gà và thịt lợn.
2. Chế độ ăn chay Lacto
Ăn chay Lacto dựa trên thực vật, bao gồm các sản phẩm từ sữa như sữa bò, pho mát, bơ, kem chua, sữa chua và kem. Chế độ này loại trừ tất cả các loại thịt, như thịt bò, thịt lợn, thịt gà, cá và trứng.
3. Chế độ ăn chay Ovo
Ngoài việc loại trừ thịt và cá, chế độ ăn chay Ovo còn loại trừ tất cả các sản phẩm từ sữa và thực phẩm làm từ chúng, chẳng hạn như sữa bò, pho mát, bơ, kem chua, sữa chua và kem.
Tuy nhiên, một người ăn chay Ovo có thể dùng trứng và các món ăn từ trứng, như trứng rán, trứng luộc chín và trứng ốp la. Họ cũng có thể sử dụng trứng để nướng, chẳng hạn như trong bánh nướng xốp, bánh ngọt và bánh mì.
4. Chế độ ăn pescatarian
Chế độ ăn pescatarian là chế độ ăn dựa trên thực vật và cá. Tiền tố này bắt nguồn từ tiếng Ý "pesce", có nghĩa là cá. Một người theo chế độ ăn pescatarian sẽ tiêu thụ các loại thực phẩm có nguồn gốc từ cá, như cá ngừ, cá bơn, cá hồi hoặc sushi. Nhưng họ thường sẽ tránh các loại thịt khác, như thịt bò, thịt gà hoặc thịt lợn.
Chế độ ăn pescatarian có bao gồm các sản phẩm từ sữa và trứng. Ưu điểm của chế độ ăn pescatarian là hấp thụ axit béo omega-3 lành mạnh từ cá và hải sản. Những chất này có thể thiếu trong một số chế độ ăn chay khác.
5. Chế độ ăn thuần chay
Chế độ ăn thuần chay loại trừ tất cả sản phẩm có nguồn gốc từ động vật, bao gồm các loại thịt và cá, sản phẩm từ sữa và trứng. Một số người theo chế độ ăn thuần chay cũng chọn loại trừ mật ong vì nó được sản xuất bởi ong. Chế độ ăn thuần chay chỉ dựa trên thực phẩm từ thực vật, bao gồm trái cây, rau, ngũ cốc, hạt và các loại đậu.
Một điểm khác biệt nữa của chế độ ăn thuần chay là nó có xu hướng mở rộng ra ngoài các lựa chọn thực phẩm và vào cuộc sống hàng ngày của một người. Ví dụ, một người ăn chay có thể tránh mua các sản phẩm tiêu dùng, chẳng hạn như mỹ phẩm, quần áo và giày dép có thành phần từ nguồn gốc động vật hoặc đã được thử nghiệm trên động vật.
Chế độ ăn thuần chay có xu hướng thiếu một số chất dinh dưỡng. Vì lý do này, các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe thường khuyên người ăn chay nên dùng một số loại vitamin và khoáng chất bổ sung, bao gồm vitamin B12, sắt, chất béo omega-3, kẽm...
Hằng Trần (Theo Healthline)