Gửi bình luận
Trẻ em chưa tới 15 tuổi, phụ nữ mang thai, người cao tuổi... đều nằm trong nhóm cần tiêm vaccine bạch hầu.
Bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả mạc ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi. Bệnh có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sinh dục. Đây là một bệnh vừa nhiễm trùng vừa nhiễm độc và các tổn thương nghiêm trọng chủ yếu do ngoại độc tố của vi khuẩn bạch hầu gây ra. Theo WHO, bệnh này có tỷ lệ tử vong cao, trung bình 5-10% số ca.
Bất cứ độ tuổi nào cũng có thể mắc bạch hầu. Tuy nhiên, vẫn có một số nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người khác.
Ba nhóm người cần tiêm vaccine sớm
Theo hệ thống tiêm chủng VNVC của Việt Nam, vaccine phòng bệnh bạch hầu nên được chủng ngừa cho ba nhóm sau:
- Trẻ em lúc 2, 3, 4 tháng tuổi, 15-18 tháng tuổi và 4-6 tuổi. Đối với trẻ ở độ tuổi học đường, cần được tiêm một mũi nhắc lại vào giai đoạn 9-15 tuổi để tiếp kháng thể đã giảm sút sau mũi tiêm gần nhất trước đó.
- Đối với phụ nữ mang thai, cần tiêm vaccine phòng bạch hầu - uốn ván - ho gà ở tam cá nguyệt thứ hai hoặc tam cá nguyệt thứ ba của thai kỳ (từ ba tháng giữa của mỗi thai kỳ).
- Đối với người trưởng thành và người cao tuổi, nên tiêm ba mũi vaccine có chứa thành phần bạch hầu - ho gà - uốn ván nếu trước đó chưa tiêm chủng hoặc tiêm nhắc lại mỗi 10 năm một lần.
Người không nên tiêm vaccine bạch hầu
Theo CDC Mỹ, bạn hãy trao đổi với bác sĩ hoặc đội ngũ y tế về lịch sử tiêm chủng và các thành phần cụ thể của vaccine. Những người không nên tiêm vaccine bạch hầu ngay có thể gồm:
- Người từng có phản ứng dị ứng đe dọa tính mạng sau khi tiêm vaccine
- Có dị ứng đe dọa tính mạng với bất kỳ thành phần nào của vaccine
Các hướng dẫn khác:
Hãy cho nhà cung cấp vaccine biết nếu bạn hoặc con bạn có cơn động kinh hoặc vấn đề khác về hệ thần kinh; từng mắc hội chứng Guillain-Barré (còn gọi là "GBS"); bị đau dữ dội hoặc sưng tấy sau khi tiêm vaccine uốn ván hoặc bạch hầu.
Một số lưu ý trước và sau tiêm vaccine bạch hầu
Trước khi tiêm
Với trẻ nhỏ, bố mẹ nên theo dõi tình trạng sức khỏe của bé để thông báo cho bác sĩ trong quá trình khám sàng lọc trước khi tiêm chủng. Nếu bé chưa đạt đủ cân nặng hoặc có triệu chứng bệnh lý, lịch tiêm chủng sẽ được trì hoãn cho đến khi bé đủ cân nặng, không còn sốt hoặc đã khỏi bệnh. Nếu bé đã có các phản ứng nặng sau tiêm chủng ở các lần trước đó, tiêm chủng sẽ được ngưng (nếu có). Khi đưa bé đi tiêm chủng, phụ huynh cần mang theo sổ/phiếu tiêm chủng và thông tin đầy đủ về tình trạng sức khỏe, thuốc đang sử dụng để bác sĩ theo dõi, lên kế hoạch tiêm chủng phù hợp.
Tại cơ sở tiêm chủng, bác sĩ sẽ tiến hành khám sàng lọc và đánh giá toàn diện thể trạng của bé. Dựa vào kết quả khám và lịch sử tiêm chủng, bác sĩ sẽ cùng bố mẹ chọn mũi tiêm chủng tiếp theo. Bố mẹ nên tuân thủ lịch tiêm chủng theo lứa tuổi được khuyến nghị bởi Bộ Y Tế và các chuyên gia. Tiêm chủng đúng thời điểm sẽ giúp tạo miễn dịch hiệu quả cho bé và tránh nguy cơ mắc các bệnh nếu chưa được tiêm chủng kịp thời.
Với người lớn, khi đi tiêm chủng cũng cần thông báo cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe, bao gồm các bệnh đã mắc, thuốc và liệu pháp điều trị đang sử dụng, loại vaccine đã tiêm trong thời gian gần đây (trong vòng 4 tuần) và phản ứng của cơ thể sau các lần tiêm chủng trước đó.
Sau khi tiêm
Sau khi tiêm chủng, có thể xảy ra phản ứng không mong muốn ở cả trẻ em và người lớn. Để đảm bảo an toàn, người tiêm cần và ba mẹ cần biết cách theo dõi, chăm sóc sau tiêm chủng cho bản thân, cho trẻ:
- Sau khi tiêm, cần ở lại điểm tiêm chủng trong vòng ít nhất 30 phút để theo dõi và xử lý kịp thời nếu có phản ứng bất thường xảy ra.
- Nếu có triệu chứng sốt, cần đo nhiệt độ, theo dõi và tự giảm sốt tại nhà bằng cách chườm mát vào nách, bẹn và không mặc quần áo chật. Lưu ý, cần sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của cán bộ y tế.
- Sau khi tiêm mũi vaccine bạch hầu, người tiêm có thể gặp phản ứng nhẹ như phát ban và ngứa. Thường là các phản ứng này tự giảm sau 2-3 ngày, không nên tự ý áp dụng các phương pháp dân gian truyền miệng, chườm, đắp các cây thuốc nam làm triệu chứng trở nên trầm trọng hơn.
- Cần cẩn thận theo dõi diễn biến sức khỏe trong 2-3 ngày sau tiêm để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường về tinh thần, tình trạng ăn uống, nhịp thở, nhiệt độ, phát ban và chỗ tiêm. Nếu trẻ sốt cao trên 39 độ C, co giật khóc thét, tím tái, khó thở, bú kém, bỏ bú hoặc phát ban, cần đưa trẻ đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất. Các phản ứng nặng như sốc phản vệ rất hiếm gặp, nhưng cần được theo dõi, phát hiện sớm và xử lý kịp thời tại cơ sở y tế.
- Quan trọng nhất, cần chăm sóc và theo dõi trẻ một cách khoa học sau khi tiêm chủng để đảm bảo an toàn. Đảm bảo bé được bổ sung đủ nước, cho bé ăn nhiều hoa quả để tăng cường sức đề kháng và tuân thủ chế độ ăn uống phù hợp với từng lứa tuổi. Nếu trẻ sơ sinh đang bú mẹ hoặc sử dụng sữa công thức, hãy chú ý đến vấn đề dinh dưỡng và vệ sinh. Chọn loại bình sữa phù hợp cho trẻ sơ sinh.
Sau khi tiêm vaccine bạch hầu, cơ thể sẽ tự tổng hợp và sản sinh các kháng thể miễn dịch đặc hiệu. Các kháng thể này sẽ tồn tại trong cơ thể lâu dài và tương đối bền vững lên đến 10 năm. Khi tiếp xúc với vi khuẩn gây bệnh, kháng thể sẽ nhanh chóng tiêu diệt chúng, từ đó ngăn chặn sự phát triển của bệnh. Tiêm phòng vaccine bạch hầu là một biện pháp hiệu quả để giảm tỷ lệ mắc bệnh và biến chứng gây tử vong.
Theo VnExpress, bệnh nhân bạch hầu đầu tiên được CDC Bắc Giang ghi nhận hôm 6/7, lây nhiễm tại Nghệ An hồi tháng 6 rồi di chuyển ra Bắc Giang và đi nhiều nơi, được đánh giá là nguy cơ bệnh lây lan cộng đồng. Người lây bệnh cho cô gái này là một nữ sinh 18 tuổi, tử vong ngày 5/7.
Sau đó, ngày 11/7, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) tỉnh Bắc Giang ghi nhận thêm một phụ nữ, 29 tuổi, dương tính với bạch hầu. Hơn 100 người tiếp xúc với các bệnh nhân được cách ly, theo dõi sức khỏe trong 14 ngày kể từ khi tiếp xúc gần lần cuối với bệnh nhân, điều trị dự phòng bằng kháng sinh trong vòng 7 ngày.
Tú Anh (Theo VNVC, CDC Mỹ)