BHXH tỉnh Quảng Bình: Tập trung phát triển người tham gia BHXH, BHYT

Nhiều "điểm sáng" về phát triển BHXH tự nguyện 

Phó Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Bình Nguyễn Văn Dũng cho biết, tính đến hết tháng 5/2022, số người tham gia BHXH do BHXH tỉnh Quảng Bình quản lý là 104.568 người, tăng 478 người so với cuối năm 2021. Trong đó: Số người tham gia BHXH bắt buộc 70.625 người, tăng 383 người so với cuối năm 2021, đạt 93,9% kế hoạch BHXH Việt Nam giao. Có được kết quả này, theo ông Nguyễn Văn Dũng là nhờ BHXH tỉnh đã phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Cục Thuế tỉnh rà soát, nắm bắt kịp thời các doanh nghiệp và cơ bản đã khai thác triệt để 100% doanh nghiệp, lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.

Đáng chú ý, số người tham gia BHXH tự nguyện 5 tháng đầu năm là 33.943 người, tăng 95 người so với cuối năm 2021, đạt 76% kế hoạch BHXH Việt Nam giao. Kết quả này vượt gấp 8,2 lần so với mục tiêu của Nghị quyết số 28/NQ-TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đề ra; và cao hơn khoảng 5% so với tỷ lệ bình quân chung toàn quốc.

Tiêu biểu như tại huyện Quảng Trạch: Số người tham gia BHXH tự nguyện là 4.581 người, tăng 39 người so với cuối năm 2021, đạt 75,64% kế hoạch BHXH tỉnh giao; đạt 6,8% so với lực lượng lao động trong độ tuổi lao động.

Hay như tại huyện Bố Trạch, 5 tháng đầu năm, số người tham gia BHXH tự nguyện là 6.800 người, đạt gần 86% so với kế hoạch giao năm 2022.

Tại huyện Lệ Thủy, theo báo cáo của BHXH huyện, số người tham gia BHXH tự nguyện là 4.838 người, tăng 41 người so với cuối năm 2021, đạt 79% kế hoạch BHXH tỉnh giao; đạt 5,8% so với lực lượng lao động trong độ tuổi lao động…

Đáng chú ý, nợ BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) trên địa bàn tỉnh Quảng Bình tới hết tháng 5 chỉ hơn 84 tỷ đồng (giảm 4% so với cùng kỳ năm trước). Các chế độ về BHXH, BHYT, BHTN được đảm bảo đầy đủ, kịp thời. Tới nay, đã có gần 60% người nhận các chế độ BHXH, BHTN tại Quảng Bình nhận tiền qua tài khoản cá nhân tại khu vực đô thị.

Ngoài ra, công tác thanh kiểm tra được BHXH Quảng Bình chú trọng, góp phần thực hiện nghiêm chính sách BHXH, BHYT, BHTN và bảo vệ quyền lợi của người tham gia có hiệu quả. Trong 5 tháng đầu năm, BHXH Quảng Bình đã thực hiện thanh kiểm tra 58 đơn vị sử dụng lao động, qua đó đã truy đóng hơn 145 triệu đồng, thu hồi hơn 3,8 tỷ đồng tiền nợ BHXH, BHYT, thu hồi 45 triệu đồng tiền chi BHXH sai quy định. Từ năm 2020 tới nay, BHXH Quảng Bình đã chuyển hồ sơ của 9 đơn vị nợ đọng BHXH kéo dài sang cơ quan công an đề nghị điều tra, khởi tố. Cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố 2 đơn vị.

Tập trung phát triển người tham gia BHXH, BHYT

Mặc dù đạt được kết quả kể trên, nhưng theo đánh giá của BHXH tỉnh Quảng Bình vẫn chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh; vẫn còn 91,8%, tương ứng với 308.309 người chưa tham gia.

Về nguyên nhân, theo Phó Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Bình, một phần do chính sách BHXH tự nguyện chưa thực sự hấp dẫn, nên chưa thu hút được đối tượng tham gia. Cụ thể, theo quy định, BHXH bắt buộc được hưởng 5 chế độ dài hạn và ngắn hạn, tuy nhiên người tham gia BHXH tự nguyện chỉ được hưởng 2 chế độ là hưu trí và tử tuất, điều này làm giảm tính hấp dẫn và hạn chế mong muốn tham gia BHXH tự nguyện.

Mặt khác, trong thời gian dài Nhà nước không có chính sách hỗ trợ người dân tham gia BHXH tự nguyện. Từ ngày 1/1/2018, Nhà nước hỗ trợ đối với người tham gia BHXH tự nguyện theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn, nhưng mức hỗ trợ còn thấp, cụ thể bằng 30% đối với người thuộc hộ nghèo, 25% đối với người hộ cận nghèo, 10% đối với các đối tượng khác, còn đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được người sử dụng lao động đóng đến 63,63% mức đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất. Trong khi đó, quy định điều kiện về thời gian tối thiểu đóng BHXH để hưởng lương hưu là 20 năm, như vậy là còn khá dài, chưa thu hút người dân tham gia BHXH tự nguyện.

Cũng theo ông Dũng, việc tham gia BHXH tự nguyện, BHYT phụ thuộc rất lớn vào điều kiện kinh tế của người tham gia, tuy nhiên đời sống của nhiều người dân trên địa bàn tỉnh còn gặp khó khăn do thường xuyên bị ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, dịch bệnh.

Một nguyên nhân khác, theo lãnh đạo BHXH tỉnh Quảng Bình, đối với BHYT, từ tháng 1/2022, trên địa bàn tỉnh giảm 9.087 người tham gia BHYT do không tiếp tục được ngân sách Nhà nước đóng 100% mức đóng BHYT vì không được công nhận là các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển theo Quyết định số 36/QĐ-TTg ngày 13/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Đối với BHXH tự nguyện, từ tháng 1/2022 mức đóng BHXH tự nguyện tối thiểu tăng hơn gấp đôi do áp dụng mức chuẩn nghèo nông thôn làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện tăng từ 700.000 đồng lên 1.500.000 đồng (quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP của Chính phủ). Vì vậy, công tác phát triển người tham gia BHYT, BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn.

Trước tình hình trên, trong 7 tháng cuối năm, BHXH tỉnh Quảng Bình sẽ tập trung thực hiện công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT; trong đó sẽ chú trọng tiếp tục kiện toàn hệ thống Đại lý thu BHXH, BHYT, mở rộng việc thu BHXH tự nguyện; đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT; tập trung vào nhóm đối tượng là nông dân, lao động khu vực phi chính thức… Bên cạnh đó, BHXH tỉnh sẽ đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin… qua đó góp phần đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.

PV