Bát hương là một vật phẩm tâm linh cực kỳ quan trọng. Vì vậy, cách đặt bát hương trên bàn thờ ra sao, vị trí đặt bát hương trên bàn thờ như thế nào được rất nhiều người quan tâm.
Bát hương trên bàn thờ gia tiên được xem như sợi dây kết nối giữa cõi âm với cõi dương. Giúp con cháu có thể bày tỏ tấm lòng, sự kính trọng và biết ơn với tổ tiên. Cũng nhờ vậy mà tổ tiên có thể "nghe" thấy tâm nguyện, chứng giám và phù hộ cho con cháu trong gia đình.
Bên cạnh đó, vào những dịp lễ chạp, ngày rằm hay mùng 1, những nén hương luôn được thắp lên thể hiện sự mong nhớ của người trần mời ông bà tổ tiên về hưởng lộc và mong cầu hạnh phúc, bình an cho gia đình.
Trước tiên, bạn cần thực hiện nghi lễ xin phép thần linh. Cụ thể, hãy sắm bình hoa, chén trà/chén rượu, một đĩa trái cây... Nếu chọn ngày đặt bát hương đúng vào những dịp quan trọng như vào lễ nhập trạch, lễ lập bàn thờ mới... thì sẽ càng trang trọng hơn.
Sau đó, đặt bát hương ở chính giữa bàn thờ, cách mép ngoài khoảng 15cm để tiện cắm nhang hoặc để các đồ cúng lễ.
Ngoài ra, việc sắp xếp này còn phụ thuộc vào số lượng bát nhang, quy mô nơi thờ tự và đặc điểm của từng gia đình.
Bàn thờ có 1 bát hương thường là gia đình nhỏ, con thứ, hoặc bàn thờ trong căn hộ chung cư mini, nhà trọ, phòng trọ... Bát hương chỉ để thờ cúng thần linh và gia tiên nên không tốn diện tích. Việc bài trí cũng đơn giản, chỉ cần đặt bát hương ở chính giữa, cách mép ngoài bàn thờ khoảng 15cm.
Trước tiên, đặt bát hương thờ thần linh cách mép bàn thờ 15cm và kê cao khoảng 10cm. Còn bát hương thờ gia tiên đặt ở phía dưới bàn thờ, cách bát hương thờ thần linh từ 10 - 15 cm.
Đầu tiên, bát hương thờ thần linh là bát hương to nhất, được đặt ở chính giữa và kê cao nhất. Bát hương thờ gia tiên và Ông Mãnh Bà Cô nhỏ hơn, được đặt ở hai bên.
Trong đó, bát hương gia tiên nằm ở bên phải còn bát hương Ông Mãnh Bà cô nằm ở bên trái hướng người đứng thắp hương.
Lưu ý khoảng cách giữa 3 bát hương không nên quá sát nhau, để tránh tàn hương bắt cháy vào nhau, tốt nhất là nên để xa nhau 10-15cm.
Bàn thờ có 4 bát nhang thường có trong những gia đình Phật tử với 1 bát hương để thờ Phật đặt ở trên cùng và 3 bát hương còn lại xếp hàng ngang tương tự như với cách đặt bát hương trên bàn thờ có 3 bát hương ở phía trên.
Đây là bàn thờ để cúng gia tiên cả bên nội và ngoại. Cụ thể cách bày 5 bát hương đúng như sau:
Bát hương thờ thần linh kê cao nhất, khoảng 20cm và được đặt ở chính giữa.
Bát hương thờ gia tiên bên nội nằm bên phải, kê cao khoảng 10-15 cm.
Bát hương thờ gia tiên bên ngoại nằm bên trái, sát dưới bàn.
Bát hương thờ Ông Mãnh Bà Cô bên nội đặt bên phải, sát dưới bàn, cách bát hương gia tiên 10-15cm.
Bát hương thờ Ông Mãnh Bà Cô bên ngoại đặt bên trái sát dưới bàn, cách bát hương gia tiên 10-15cm.
Bát hương trên bàn thờ phải nguyên vẹn, không sứt mẻ, nứt vỡ. Các họa tiết hoa văn không nên có chữ viết, ký tự tiếng Hán. Tốt nhất nên chọn bát hương có họa tiết long phụng.
Tránh chọn mua bát hương có màu vàng, màu hồng hoặc màu đỏ. Đây là những bát hương dành cho Vương Tướng quan lại được thờ phục trong đình, chùa, miếu, chiềng.
Không nên đặt bát hương lên bàn thờ ngay sau khi mua mà cần tiến hành thanh tẩy. Gia chủ sử dụng nước sạch pha thêm rượu, gừng và muối để xử lý tạp chất của bát hương.
Có thể bỏ thêm vài cánh hoa nhài, hoa hồng để thanh tẩy mùi, mang đến hương thơm thuần khiết, dễ chịu cho nơi thờ tự.
Sau khi bát hương được xử lý, lau sạch sẽ khô ráo, bạn hãy lấy một miếng tráng kim vàng lót xuống đáy của bát hương rồi sử dụng tro chuyên dụng đổ đầy vào bát hương.