Cảnh báo 'vi khuẩn ăn thịt người' xuất hiện trở lại, làm sao để phòng tránh?

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Đắk Lắk, trên địa bàn tỉnh vừa ghi nhận 1 trường hợp mắc bệnh Whitmore tại thôn Chiềng (xã Ia Lốp, huyện Ea Súp). Bệnh nhân là N.T.V. (nữ, SN 2013, trú tại thôn Chiềng, xã Ia Lốp, huyện Ea Súp). Đây là ca nhiễm Whitmore đầu tiên trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk tính đến thời điểm hiện tại.

Theo đó, ngày 4/6, bệnh nhân được người nhà đưa vào khám tại Bệnh viện Đa khoa Vùng Tây Nguyên. Sau đó, bệnh nhi nhập viện tại khoa Nhi Tổng hợp trong tình trạng tỉnh táo, sốt 39 độ C, tuyến mang tai 2 bên sưng to, góc hàm có điểm ấn mềm hóa mủ, đau nhiều, há miệng hạn chế…

Đến ngày 7/6, bệnh nhi sốt cao liên tục, áp xe tuyến mang tai 2 bên đã rạch, rỉ mủ máu, đi vệ sinh lỏng 5 lần/ngày. Kết quả xét nghiệm, bệnh nhi này dương tính với vi khuẩn Burkholderia Pseudomallei với chẩn đoán hậu phẫu áp xe tuyến mang tai 2 bên, nhiễm trùng huyết do vi khuẩn Burkholderia Pseudomallei, viêm màng não.

Theo người nhà, bệnh nhân khởi phát bệnh cách ngày nhập viện khoảng 10 ngày với triệu chứng sốt cao, kèm sưng, đau vùng mang tai 2 bên. Người nhà đã đưa bệnh nhân đi khám tại phòng khám tư nhân, uống thuốc 3 ngày nhưng không giảm nên đưa bệnh nhân vào khám tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên.

Sau khi ghi nhận trường hợp mắc Whitmore đầu tiên, CDC tỉnh Đắk Lắk đã nhanh chóng phản hồi thông tin cho đơn vị liên quan, đồng thời tổ chức điều tra và giám sát tại cộng đồng để phòng tránh bệnh lây lan.

Được biết, bệnh Whitmore thường được gọi là bệnh "vi khuẩn ăn thịt người" do vi khuẩn Burkholderia Pseudomallei gây ra. Đây là căn bệnh truyền nhiễm rất khó phát hiện do dễ nhầm lẫn với các bệnh khác và không được điều trị kịp thời. Ngay cả khi được chẩn đoán đúng bệnh, việc điều trị cũng vô cùng khó khăn và có nguy cơ tử vong cao.

Dấu hiệu nhận biết bệnh Whitmore

Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), bệnh Whitmore có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng. Bệnh nhân sốt với các kiểu như: sốt cơn hoặc sốt kèm theo lạnh run, sốt kéo dài; suy hô hấp; loét da; viêm đường tiết niệu; viêm phổi; áp xe ở gan; lách; nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng...

Do bệnh cảnh lâm sàng đa dạng nên bệnh nhân thường bị chẩn đoán nhầm với các bệnh khác như viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác như tụ cầu, liên cầu… 

Không những khó chẩn đoán, Whitmore còn khó điều trị. Bệnh cũng có tỷ lệ tử vong cao (khoảng 40%). Ngoài nguyên nhân do biến chứng viêm phổi nặng, nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng gây tử vong, theo PGS.TS Cường, nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe suy kiệt dần và người bệnh vẫn có thể tử vong. Ngoài ra, không ít bệnh nhân bỏ cuộc do việc điều trị lâu dài, tốn kém.

Việc chẩn đoán xác định khuẩn gây bệnh Whitmore được thực hiện bằng nuôi cấy máu và các dịch ổ áp xe. Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai , những người có bệnh nền (đái tháo đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch...) có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Vị chuyên gia khẳng định, bệnh Whitmore không lây truyền từ người sang người. Hiện chưa có vaccine để phòng loại bệnh này.

Phòng bệnh Whitmore như thế nào?

Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đã có những khuyến cáo để người dân chủ động ngăn ngừa "vi khuẩn ăn thịt người" như sau:

- Hạn chế tiếp xúc với đất hoặc nước bùn, đặc biệt là những nơi bị ô nhiễm nặng.

- Sử dụng giày, dép và găng tay đối với những người thường xuyên việc ngoài trời, tiếp xúc với đất và nước bẩn, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao.

- Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì sử dụng băng chống thấm và cần được rửa sạch đảm bảo vệ sinh.

- Những người có bệnh mãn tính như tiểu đường, suy giảm miễm dịch cần được chăm sóc, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.

- Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện, xét nghiệm xác định nhiễm vi khuẩn Burkholderia Pseudomallei và điều trị kịp thời.

T.H (th)