Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy việc sửa đổi chế độ ăn uống, giảm tiếp xúc với môi trường, kiểm soát căng thẳng và bổ sung để điều chỉnh sự thiếu hụt chất dinh dưỡng có lợi ích trong việc phòng ngừa, điều trị chứng đau nửa đầu.
Chứng đau nửa đầu là một vấn đề khá phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 18% tổng số phụ nữ và 6% tổng số nam giới. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chứng đau nửa đầu là một chứng rối loạn di truyền. Tuy nhiên, môi trường, lối sống và chế độ ăn uống đóng một vai trò lớn trong tần suất mắc chứng đau nửa đầu.
Có nhiều yếu tố kích hoạt chứng đau nửa đầu không phải do chế độ ăn uống. Khi bạn đã căng thẳng, ngủ không ngon và không tập thể dục, việc ăn uống kích thích từ thực phẩm dễ khiến bạn dễ bị cơn đau nửa đầu tấn công hơn. Trong trường hợp này, chính sự kết hợp của tất cả những tác nhân này đã góp phần gây ra chứng đau nửa đầu chứ không chỉ là một vài loại thực phẩm.
Các nghiên cứu đã cho thấy thực phẩm và chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát chứng đau nửa đầu. Một số cấu trúc não có liên quan đến chứng đau nửa đầu (chẳng hạn như vùng dưới đồi) có liên quan đến việc điều chỉnh nhịp điệu hàng ngày tự nhiên của cơ thể.
Vì vậy, tuân thủ một chế độ sinh hoạt đều đặn, ăn và ngủ đúng giờ mỗi ngày - không bỏ bữa hoặc ngủ muộn - có khả năng hạn chế cơn đau một cách lâu dài. Thay đổi chế độ ăn uống hàng ngày cũng giúp ngăn ngừa các cơn đau nửa đầu hoặc giảm tần suất của chúng.
Hiện chưa có nhiều nghiên cứu về loại thực phẩm cụ thể nào sẽ thực sự tác động tốt tới chứng đau nửa đầu nhưng các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng có một số vitamin và khoáng chất nhất định hữu ích trong việc phòng ngừa các cơn đau đầu. Đó là các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa , giúp giảm nguy cơ bị viêm và giảm đau hiệu quả, ngăn ngừa các cơn đau kéo dài gây ảnh hưởng tới cuộc sống của người bệnh đau nửa đầu.
Magie, acid béo omega-3 , thực phẩm thân thiện với chế độ ăn keto đều có tác dụng trong việc ngăn ngừa các cơn đau nửa đầu. Do đó, người bệnh đau nửa đầu cân nhắc bổ sung các loại thực phẩm như rau lá xanh đậm, bơ và cá vào chế độ ăn uống hàng ngày.
Việc sử dụng một số chất bổ sung vi chất dinh dưỡng như vitamin (B2, B6, B12, D, folate), khoáng chất (magie), chất chống oxy hóa (CoQ10) và acid béo omega-3 là các đồng yếu tố dinh dưỡng thiết yếu có vai trò trong việc phòng ngừa chứng đau nửa đầu. Điều này đã được chứng minh trong các nghiên cứu để giảm tần suất, mức độ nghiêm trọng của các đợt, giảm thiểu các cuộc "tấn công" và có tác dụng phụ tối thiểu.
Theo PGS. TS. Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, các nhóm thực phẩm chúng ta nạp vào cơ thể mỗi ngày sẽ giúp cải thiện sức khỏe rất tốt, đặc biệt là hỗ trợ điều trị chứng đau nửa đầu. Chế độ dinh dưỡng hàng ngày cần ưu tiên các thực phẩm chứa nhiều vitamin, dầu cá omega-3, thực phẩm chứa magie, canxi và một số khoáng chất quan trọng, giúp cơ thể tự sản sinh ra kháng khuẩn và gia tăng sức đề kháng hiệu quả.
Các thực phẩm nên ăn:
Người bệnh đau nửa đầu nên duy trì một chế độ ăn nhiều trái cây, rau quả tươi, nhiều acid béo omega 3 (cá, các loại hạt), ít chất béo và có nguồn gốc thực vật. Ăn tối thiểu các sản phẩm động vật có lợi ích trong việc ngăn ngừa, phục hồi sự thiếu hụt chất dinh dưỡng.
Một số loại thực phẩm chứa nhiều khoáng chất, vitamin, acid béo có thể giúp ngăn ngừa chứng đau nửa đầu. Dưới đây là danh sách những loại thực phẩm người bệnh đau nửa đầu nên thêm vào chế độ ăn uống của mình:
Thực phẩm giàu magie: Nghiên cứu trên nhiều phụ nữ da trắng cho thấy magie giúp giảm đau nửa đầu. Nên ăn nhiều thực phẩm giàu magie: cá, cây họ đậu, rau lá màu xanh đậm, quả bơ, cá ngừ, vì thực phẩm này có thể giúp giảm bớt tần số đau.
Thực phẩm chứa acid béo omega-3: Nghiên cứu chỉ ra rằng việc tăng cường acid béo omega-3 giúp ích cho những người bị chứng đau nửa đầu. Thực phẩm giàu acid béo omega-3 bao gồm cá, chẳng hạn như cá thu, cá hồi, các loại hạt và các loại đậu.
Thực phẩm ketogenic: Chế độ ăn keto có thể không dành cho tất cả mọi người nhưng nghiên cứu cho thấy chế độ ăn keto góp phần giảm các cơn đau nửa đầu so với chế độ ăn kiêng khác. Điều này có nghĩa là ăn thực phẩm ít carbohydrate và nhiều chất béo, như hải sản, rau không chứa tinh bột và trứng. Tuy nhiên, hãy cẩn thận, một số thực phẩm thân thiện với chế độ ăn keto có thể gây ra cơn đau nửa đầu. Luôn nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi bắt đầu chế độ ăn keto vì nó tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Nước: Duy trì mức độ hydrat hóa tốt cũng giúp ngăn ngừa chứng đau nửa đầu và giảm các triệu chứng, vì mất nước cũng là một nguyên nhân gây ra chứng đau nửa đầu. Uống đủ nước là một trong những điều quan trọng nhất bạn nên làm để điều trị, ngăn ngừa chứng đau nửa đầu. Một số loại trà cũng có những lợi ích bổ sung, chẳng hạn như giảm các triệu chứng buồn nôn hoặc đau đầu.
Người bệnh đau nửa đầu cũng nên tránh tiêu thụ các loại thực phẩm là tác nhân gây đau nửa đầu thường được báo cáo bao gồm rượu (đặc biệt là rượu vang đỏ và bia), socola, phomai lâu năm, thịt ướp muối, cá hun khói, thực phẩm lên men, chất bảo quản thực phẩm có chứa nitrat và nitrit, chất làm ngọt nhân tạo như aspartame, gluten và bột ngọt (MSG). Một số thực phẩm có thể gây ra cơn đau đầu ngay lập tức, trong khi với những thực phẩm khác, cơn đau đầu có thể xuất hiện muộn tới 24 giờ.
Các thực phẩm cần tránh:
Ngoài ra, người bệnh đau nửa đầu cần lưu ý không nên ăn quá nhiều, quá nhanh, không được bỏ bữa sáng hoặc nhịn ăn vì có thể gây ra các cơn đau nửa đầu nghiêm trọng hơn do đói và lượng đường trong máu thấp. Nên ăn các bữa chính hoặc bữa phụ đều đặn trong ngày, ví dụ 4 giờ một lần. Đảm bảo bữa ăn có một số thực phẩm giàu tinh bột như bánh mì, cơm, mì ống, ngũ cốc. Tránh ăn đồ chiên rán hoặc nhiều dầu mỡ. Đảm bảo uống đủ nước: Người lớn 8 - 10 cốc lớn mỗi ngày. Trẻ em 6 - 10 cốc mỗi ngày.
Người bệnh đau nửa đầu cần theo dõi các loại thực phẩm góp phần gây cơn đau sau khi ăn. Ghi nhật ký thực phẩm cùng với nhật ký đau đầu để giúp xác định những gì bạn đã ăn trước khi lên cơn đau nửa đầu.