Giẫm phải đinh, người đàn ông nhiễm khuẩn uốn ván

Đi chân đất làm ruộng, người đàn ông 56 tuổi, quê Hà Nội giẫm vào đinh, chảy máu, sau đó tự uống kháng sinh. Ba tuần sau, anh cứng hàm, khó há miệng, nuốt sặc, khó thở, chân tay co cứng, tăng trương cơ toàn thân. Anh vào viện được chẩn đoán uốn ván toàn thể.

Ngay khi vào viện, bệnh nhân được tiêm vaccine uốn ván và kháng huyết thanh, cắt lọc rửa vết thương bằng oxy già, loại bỏ dị vật. Qua 3 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân có dấu hiệu chuyển biến tích cực hơn.

Một trường hợp khác, người đàn ông 49 tuổi, ở Bắc Ninh bị máy bào gỗ cắt qua đốt số 1 ngón thứ 3 tay trái, không đến bệnh viện tiêm phòng uốn ván mà tự xử lý vết thương và đắp lá tại nhà. Vài ngày sau, anh cứng hàm, khó há miệng, khó thở, đi lại khó khăn nên được người nhà đưa đi bệnh viện.

Khi vào viện, vết thương ở ngón tay bị hoại tử đen, nghi chứa dị vật. Bệnh nhân được xử lý cắt lọc, rửa sạch vết thương. Tuy nhiên sau 2 tuần điều trị bệnh tiến triển nặng dần và phải điều trị hồi sức tích cực bằng các phương pháp thở máy, lọc máu, dùng kháng sinh liều cao chống nhiễm khuẩn, vận mạch, bổ sung vi chất, truyền dinh dưỡng. Sau nhiều lần hội chẩn đa chuyên khoa, bệnh nhân vẫn còn trong tình trạng nguy kịch, sốc nhiễm khuẩn, suy hô hấp, suy gan thận cấp, tiêu cơ vân cấp, vô niệu, nguy cơ tử vong cao.

Theo PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, các bệnh nhân đều chủ quan tự chữa, sơ cứu ở nhà, không hề biết mình bị nhiễm vi khuẩn uốn ván. Chỉ khi đã vào giai đoạn toàn phát mới đi khám trong tình trạng nặng, tiên lượng khó khăn, bệnh nặng đe dọa tính mạng.

Uốn ván là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Clostridium tetani sống ở môi trường đất bẩn xâm nhập vào cơ thể, trong điều kiện yếm khí (miệng vết thương bị bị kín) vi khuẩn sẽ sản sinh ra ngoại độc tố. Độc tố này rất mạnh xâm nhập vào máu và đi đến các xi-náp thần kinh-cơ, tác dụng làm tăng mức độ kích thích dẫn truyền gây co cứng cơ và co giật.

Triệu chứng lâm sàng là sau khi bị vết thương khoảng 1-2 tuần bệnh nhân sẽ có biểu hiện sớm là cứng hàm, khó nhai, khó nuốt, sau đó sẽ cứng cơ, tăng trương lực cơ toàn thân, mức độ nặng sẽ có biểu hiện co giật, toàn thân uốn cong, kèm theo khó thở, suy hô hấp, rối loạn thần kinh thực vật. Nếu không xử trí kịp thời bằng các biện pháp hồi sức tích cực thì nhanh chóng dẫn tới tử vong hoặc có nhiều biến chứng trên các hệ tim mạch, hô hấp, tiết niệu, tiêu hóa, xương khớp.

Để phòng chống bệnh uốn ván, trước hết tiêm phòng vaccine, nhất là với nhóm người có nguy cơ cao. Trẻ em phòng bệnh uốn ván từ 2 tháng tuổi với liều vaccine 6 trong1 (cần theo hướng dẫn cụ thể của cơ quan y tế). Phụ nữ mang thai cần tiêm phòng uốn ván vào đúng thời điểm thai kỳ.