PLBĐ - Các luật sư cho rằng, việc ca sĩ Thủy Tiên nhận tiền từ thiện của người dân để cứu trợ đồng bào miền Trung đang gặp bão lũ là hoàn toàn đúng luật.
Ngay sau khi đồng bào miền Trung chịu thiệt hại do mưa lũ, ca sĩ Thủy Tiên đã đứng ra kêu gọi các mạnh thường quân ủng hộ tiền giúp đỡ bà con. Chỉ hơn 1 tuần kêu gọi, nữ ca sĩ đã công bố số tiền lên tới hơn 100 tỷ đồng. Thủy Tiên cũng đã trực tiếp đến vùng lũ để hỗ trợ, giúp đỡ người dân bị ảnh hưởng.
Hành động đẹp của nữ ca sĩ và các mạnh thường quân đã khiến bà con vùng lũ và công chúng vô cùng xúc động. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, nếu căn cứ vào Nghị định 64/2008 về việc vận động, tiếp nhận, phân phối, sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ người dân khắc phục khó khăn do thiên tai thì cá nhân như Thủy Tiên lại không được phép.
Cụ thể, theo Điều 5 của Nghị định 64/2008, chỉ có 3 nhóm tổ chức, đơn vị được phép tiếp nhận và phân phối tiền, hàng cứu trợ. Gồm có:
1. Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Hội Chữ thập đỏ Việt Nam; báo, đài của trung ương, địa phương; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Hội Chữ thập đỏ các cấp ở địa phương.
2. Các quỹ xã hội, quỹ từ thiện được thành lập, hoạt động theo quy định.
3. Các tổ chức, đơn vị ở trung ương được Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho phép; các tổ chức, đơn vị ở địa phương được Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh, cấp huyện cho phép.
Nghị định 64/2008 cũng quy định, ngoài các tổ chức, đơn vị nêu trên, không một tổ chức, đơn vị, cá nhân nào được quyền tổ chức tiếp nhận tiền, hàng cứu trợ.
Cùng với đó, Thông tư hướng dẫn số 72/2008 của Bộ Tài chính còn đề ra thêm hạn chế ngặt nghèo hơn so với Nghị định 64/2008. Theo thông tư này thì báo, đài chỉ được tiếp nhận tiền, hàng cứu trợ của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước chứ không được tổ chức phân phối tiền, hàng cứu trợ đó (trừ những khoản tiền hỗ trợ trực tiếp cho các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo theo địa chỉ cụ thể).
Về vấn đề này, trao đổi với Tổ Quốc, luật sư Phạm Thanh Hữu (Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh) cho rằng: "Nghị định 64/2008/NĐ-CP quy định về tổ chức vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai xảy ra trong và ngoài nước, khắc phục hậu quả do hỏa hoạn; sự cố nghiêm trọng; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo trong các quỹ, chương trình từ thiện do Nhà nước, đoàn thể, quỹ xã hội, quỹ từ thiện… đứng ra tổ chức.
Còn việc cá nhân nói chung, ca sĩ Thủy Tiên nói riêng nhận tiền đóng góp tự nguyện từ người khác để làm từ thiện thì không thể sử dụng Nghị định 64/2008/NĐ-CP để điều chỉnh. Do đó, việc căn cứ vào Nghị định 64/2008/NĐ-CP để cho rằng ca sĩ Thủy Tiên vi phạm pháp luật là không đúng, thể hiện sự hiểu sai quy định pháp luật".
Luật sư Phạm Thanh Hữu cho rằng, trường hợp của ca sĩ Thủy Tiên sẽ áp dụng các quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015. Người dân tự nguyện gửi tiền cho ca sĩ Thủy Tiên với mong muốn nhờ chuyển số tiền này cho đồng bào miền Trung và nữ ca sĩ đã thực hiện đúng.
"Từ việc người dân gửi tiền cho ca sĩ Thủy Tiên đến việc nữ ca sĩ giao tiền từ thiện tới tay đồng bào miền Trung đều là tự nguyện, không có sự lừa dối mà đó là nghĩa cử cao đẹp và hoàn toàn có lợi cho xã hội nên không thể nói Thủy Tiên vi phạm pháp luật", luật sư Hữu khẳng định.
Cũng liên quan đến vụ việc, chia sẻ với VTC News, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho rằng, hoạt động kêu gọi từ thiện như của Thuỷ Tiên là từ thiện tự phát và không phải tuân theo các quy định của pháp luật, mà được điều chỉnh bởi quan hệ dân sự liên quan đến hoạt động tặng cho tài sản và trên cơ sở các quy phạm xã hội về đạo đức.
Theo luật sư Cường, pháp luật không cấm hoạt động từ thiện, thậm chí còn khuyến khích. Hoạt động từ thiện có thể đơn giản chỉ là việc tặng, cho tài sản của người có tài sản với người đang có nhu cầu. Cũng có thể hoạt động từ thiện thông qua các cá nhân, tổ chức.
Cá nhân, tổ chức đó sẽ là bên trung gian để kêu gọi, thúc đẩy hoạt động từ thiện diễn ra thuận lợi hơn, quy mô hơn, hiệu quả hơn để góp phần giúp đỡ những người đang gặp khó khăn, yếu thế trong xã hội.
"Những quy định pháp luật tại Nghị định số 64/2008/NĐ-CP và Thông tư số 72/2008/NĐ-CP hướng dẫn thực hiện Nghị định số 64/2008/NĐ-CP đang có những hạn chế nhất định và chưa thống nhất với hệ thống văn bản pháp luật hiện hành.
Theo quan điểm của tôi, Chính phủ nên có những dự thảo sửa đổi bổ sung văn bản pháp luật này, hoặc có những văn bản dạng thông tư, quyết định, chỉ thị để bổ sung làm rõ những trường hợp hoạt động từ thiện như Thủy Tiên, để tránh gây tranh cãi trong dư luận xã hội. Đồng thời, phát huy được những giá trị nhân văn, khơi gợi được tình yêu thương, đạo đức xã hội và huy động được các nguồn lực trong xã hội để ủng hộ đồng bào đang gặp khó khăn, thiên tai.
Theo tôi, hoạt động kêu gọi ủng hộ quyên góp cho đồng bào đang gặp khó khăn như nữ ca sĩ Thủy Tiên và một số tổ chức, cá nhân khác đang thực hiện là rất tốt và phù hợp với quan hệ pháp luật dân sự, phù hợp với đạo đức xã hội nên cần phải phát huy và tạo điều kiện để những hoạt động này được lan tỏa và phát huy những giá trị nhân văn trong bối cảnh nhiều người dân miền Trung đang gặp khó khăn như hiện nay.
Những quy định pháp luật không còn phù hợp có thể là những rào cản cho những hoạt động thiện nguyện nên cần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp hoặc có những hướng dẫn cụ thể để tránh những tranh cãi không đáng có", luật sư Đặng Văn Cường nói.
T.H (th)