Não bộ thay đổi ra sao khi phụ nữ mang thai?

Hôm 16/9, các nhà khoa học đến từ Đại học California công bố kết quả nghiên cứu trên tạp chí Nature Neuroscience. Họ cho biết đã lập bản đồ theo dõi những thay đổi trong não của phụ nữ mang thai dựa trên 26 lần quét từ ba tuần trước khi thụ thai, trong 9 tháng mang thai và hai năm sau sinh. Đối tượng tham gia là nhà khoa học thần kinh nhận thức Elizabeth Chrastil, cũng chính là đồng tác giả nghiên cứu. Chrastil đã sinh một cậu con trai khỏe mạnh, hiện 4 tuổi rưỡi. Cô tham gia nghiên cứu từ năm 38 tuổi và hiện 43 tuổi.

Các lần quét cho thấy chất xám suy giảm trung bình 4% ở khoảng 80% vùng não được nghiên cứu và sau sinh cũng không thể phục hồi hoàn toàn. Chúng cũng cho thấy sự gia tăng khoảng 10% về tính toàn vẹn của cấu trúc chất trắng, một thước đo về sức khỏe và chất lượng của những kết nối giữa các vùng não. Sự gia tăng này đạt đỉnh vào cuối tam cá nguyệt thứ hai và đầu tam cá nguyệt thứ ba, sau đó trở lại trạng thái trước khi mang thai và sau khi sinh.

"Não của người mẹ trải qua sự thay đổi có biên đạo trong suốt thời kỳ mang thai và cuối cùng chúng ta có thể quan sát quá trình này theo thời gian thực", nhà khoa học thần kinh Emily Jacobs của Đại học California, tác giả chính nghiên cứu, cho biết. "Các nghiên cứu trước đây đã chụp ảnh não trước và sau khi mang thai. Nhưng chúng ta chưa bao giờ quan sát não trong quá trình thay đổi này".

Các nhà nghiên cứu cho biết không rõ liệu việc mất chất xám có xấu hay không. "Sự thay đổi này có thể chỉ ra sự tinh chỉnh các mạch não, không khác những gì xảy ra với tất cả người trẻ khi họ chuyển sang tuổi dậy thì và não họ trở nên chuyên biệt hơn. Một số thay đổi mà chúng tôi quan sát được cũng có thể là phản ứng với nhu cầu sinh lý cao của chính thai kỳ, cho thấy não có thể thích nghi như thế nào", Laura Pritschet, học giả sau tiến sĩ tại Đại học Pennsylvania và tác giả chính của nghiên cứu, nói thêm.

Các tác giả hy vọng trong tương lai sẽ xem xét những thay đổi này có thể giúp dự đoán trầm cảm sau sinh và tiền sản giật, một tình trạng huyết áp nghiêm trọng phát triển trong thai kỳ, ảnh hưởng đến não như thế nào.

Về phần Chrastil, cô nói không biết trong quá trình nghiên cứu dữ liệu cho thấy não của mình thay đổi ra sao và không thấy có gì khác biệt. "Một số người nói về 'Mommy Brain' và những thứ tương tự", Chrastil nói, ám chỉ đến sự suy giảm trí nhớ ở phụ nữ mang thai hoặc sau sinh. "Còn tôi thực sự không trải qua bất kỳ điều gì trong số đó".

Các nhà khoa học cho biết kể từ khi nghiên cứu hoàn tất, họ quan sát thấy có sự thay đổi tương tự ở một số phụ nữ mang thai khác - những người tham gia Dự án Não bộ của Người mẹ. Họ đặt mục tiêu mở rộng số lượng đối tượng tham gia lên hàng trăm người. "Thật đáng kinh ngạc khi đến năm 2024, chúng ta hầu như không có thông tin nào về những gì xảy ra trong não suốt thời kỳ mang thai. Nghiên cứu này mở ra nhiều câu hỏi hơn lời giải đáp, và chúng ta chỉ đang khai thác bề nổi của những câu hỏi này", Chrastil nói thêm.

Hướng Dương (Theo Reuters)