Từ ngày 1/8, chủ sở hữu căn hộ chung cư mini đáp ứng các điều kiện sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (hay thường gọi là sổ hồng).
Ngày 15/7, ghi nhận của phóng viên Chuyên trang Gia đình và Xã hội (Báo Sức khỏe và Đời sống) trong con ngõ 20 phố Mỹ Đình, (phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội) có đến hàng chục căn hộ, ngôi nhà được chia nhỏ thành nhiều căn chung cư mini, dù ngõ nhỏ này có bề ngang đủ cho hai hàng xe máy lưu thông.
Đa số các căn chung cư đều được cho thuê, một phần là đã có sự mua đi bán lại. Song, hầu hết trong số đó, dù đã được giao dịch mua bán nhưng không được làm sổ hồng.
Bởi vậy, ngay khi có thông tin về việc chủ sở hữu căn hộ chung cư mini đáp ứng các điều kiện sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (hay thường gọi là sổ hồng) từ 1/8, không ít người dân sinh sống tại đây đều vui mừng và cho là rất hợp lý.
Bởi từ đây, người thu nhập trung bình hoặc thấp cũng có thể "an cư, lạc nghiệp".
Song, điểm mới này cũng khiến không ít người bày tỏ sự lo lắng về sự chưa phù hợp với điều kiện sống và mật độ dân cư dày đặc tại nội thành Hà Nội.
Ông L.V.T (ở Mỹ Đình 2, Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết, gia đình ông mua một căn hộ chung cư mini tại số 55, ngõ 20 đường Mỹ Đình (phường Mỹ Đình 2, Nam Từ Liêm). Dù căn hộ có 2 phòng ngủ, diện tích sinh hoạt hơn 545m2 nhưng hạ tầng kỹ thuật và vấn đề PCCC luôn khiến cư dân sống trong cảnh bất an.
Ông T. cho biết: "Gia đình 4 người lớn của tôi sinh hoạt trong căn hộ 45m2 rất chật chội, phòng khách không đủ chỗ ngồi. Ở tòa nhà này có hơn 100 nhân khẩu và nhiều năm qua, dù chúng tôi có đề nghị, kiến nghị chủ đầu tư và các cấp chính quyền đảm bảo về công tác phòng cháy chữa cháy nhưng đều không được đáp ứng, chúng tôi luôn sống trong thấp thỏm và phải tìm cách "tự cứu lấy mình"".
Chung cư mini 55 ở địa chỉ số 55, ngõ 20 phố Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội. Chung cư này có 2 tòa nhà A và B với tổng diện tích mặt sàn khoảng 500m2, mỗi tòa 7 tầng, 1 tầng lửng. Hiện, có 50 hộ dân đang sinh sống tại đây với số lượng 150 – 160 nhân khẩu.
Mặc dù chủ đầu tư bàn giao căn hộ cho cư dân thông qua văn bản thỏa thuận mua bán căn hộ (chỉ công chứng, không đồng sở hữu Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) nhưng từ năm 2011 đến nay, hàng trăm cư dân ở đây bị chủ đầu tư, chính quyền địa phương bỏ ngỏ về vấn đề an toàn PCCC.
Đặc biệt, sau vụ cháy nghiêm trọng xảy ra tại ngách 29/70 Khương Hạ (Khương Đình, Thanh Xuân), 50 hộ gia đình tại đây tiếp tục đóng tiền để chuẩn bị lắp đặt hệ thống chuông báo cháy. Do đó, anh T mong mỏi khi căn hộ chung cư mini của gia đình được vào diện được xem xét cấp sổ hồng. Điều này cũng đồng nghĩa tòa chung cư nơi anh ở sẽ phải đủ các điều kiện an toàn trước khi cấp sổ.
Tương tự, anh N.Đ.L (SN 1983, sinh sống tại căn 702, chung cư mini số 06, ở ngõ 52/25/19 đường Phú Mỹ, Mỹ Đình 2, Nam Từ Liêm) cũng mong mỏi về một tấm sổ hồng.
Anh L cho biết, gia đình anh mua căn hộ số 702 trên tầng 7 của chung cư 06 có diện tích 45m2, được gia đình anh mua trực tiếp với chủ đầu tư khoảng 800 triệu đồng.
Theo anh L cho biết, từ thời điểm mua nhà đến hiện tại, hệ thống thiết bị PCCC cho chung cư không có bất cứ sản phẩm nào. Vì nhiều năm cư dân yêu cầu chủ đầu tư hoàn thiện vấn đề pháp lý đồng sở hữu Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và công trình trên đất, vấn đề PCCC như cam kết nhưng bất thành. Cư dân tại đây đã cùng góp tiền để tự sắm một số thiết bị hỗ trợ báo cháy như chuông báo cháy, bình bột chữa cháy tại chỗ…
Song, trái ngược với những ý kiến trên, bà Nguyễn Thị Thanh (64 tuổi, ở Tổ dân số 1, phường Mỹ Đình 2, Nam Từ Liêm) lại bày tỏ sự lo lắng về áp lực hạ tầng, dân số, mật độ giao thông...
Bà Thanh cho biết: "Việc cấp sổ đỏ cho tư nhân để xây chung cư mini là không nên, người có đất rộng sẽ xây lên bán, người ta mua bán nhiều cũng trở thành loạn, không quản lý được, từ đó, gây áp lực về dân số, mật độ giao thông, áp lực hạ tầng kỹ thuật, tạo thêm sự mất an toàn cho người dân".
Bà Thanh cũng cho rằng, khi chung cư mini xuống cấp hoặc chủ đất phá nhà, sửa sang lại tòa nhà thì tạo bất đồng, tranh chấp cho chính người xây và người mua nhà. Điều đó dẫn đến nhiều bất cập, bởi vì, thời gian mua sử dụng chung cư này không được lâu, chung cư mini người ta xây chỉ 10-15 năm là xuống cấp.
Từ ngày 1/8, chủ sở hữu căn hộ chung cư mini đáp ứng các điều kiện sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (hay thường gọi là sổ hồng) theo Luật đất đai.
Đồng thời, chủ sở hữu loại hình căn hộ này cũng sẽ được bán, cho thuê mua, cho thuê. Đây là thông tin được nhiều người dân đặc biệt quan tâm khi Luật Nhà ở 2023 được thông qua.
Cụ thể, với chung cư mini từ 2 tầng trở lên và quy mô dưới 20 căn hộ phải đáp ứng yêu cầu phòng cháy, chữa cháy với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ. Khu nhà cũng phải đáp ứng điều kiện của UBND tỉnh, thành phố về đường giao thông đảm bảo phương tiện có thể chữa cháy tại nơi có chung cư mini.
Cá nhân muốn xây dựng chung cư mini phải có quyền sử dụng đất và đáp ứng các điều kiện làm chủ đầu tư dự án nhà ở. Ngoài ra, việc quản lý vận hành loại hình này cũng cần tuân thủ Quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư của Bộ Xây dựng. Các điều kiện, tiêu chuẩn, quản lý và hoạt động của chung cư mini sẽ được Bộ Xây dựng hướng dẫn cụ thể.
Ở góc độ pháp lý, quy định về phát triển nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ (hay gọi là chung cư mini) và việc cấp giấy chứng nhận cho loại hình này được sửa đổi chặt chẽ hơn so với trước đây, sẽ tạo điều kiện tốt hơn, đảm bảo quyền lợi hợp pháp chính đáng cho người dân thu nhập thấp được sở hữu tài sản của mình.
Luật sư Trương Thanh Đức - Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam cho biết: "Cấp sổ hồng là quyền lợi chính đáng, là nhu cầu cần thiết của xã hội, của thị trường. Để làm được việc này, các cơ quan quản lý, cơ quan chức năng sẽ phải có trách nhiệm cấp phép quy hoạch, đảm bảo các điều kiện hạ tầng, cho đến những việc như phòng cháy chữa cháy, an ninh trật tự và tất cả các điều kiện khác để bảo đảm thực thi quy định của quốc hội và đảm bảo quyền lợi trách nhiệm của người dân".
So với các dự án chung cư, căn hộ chung cư mini có diện tích và số lượng phòng trong một tòa nhà ít hơn hẳn, mỗi tòa thường chỉ có 5 - 8 tầng, mỗi tầng chỉ 2 - 3 căn nhỏ, diện tích khoảng 30 - 50m2, đối tượng thuê mua chủ yếu là người có thu nhập trung bình, người độc thân hoặc hộ gia đình trẻ, ít thành viên để tiện cho việc sinh hoạt.
Luật sư Trương Thanh Đức - Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam cũng cho rằng điểm mới này sẽ có những tác động nhất định. Còn nóng hay không còn phù thuộc vào các điều kiện cấp phép, triển khai trên thực tế.
Theo thống kê chưa đầy đủ, hiện Hà Nội có khoảng hơn 2.000 chung cư mini, tập trung nhiều nhất ở quận Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Đống Đa, Thanh Xuân, Cầu Giấy, Tây Hồ… Còn Tại TP. Hồ Chí Minh có khoảng 42.000 nhà trọ kiểu chung cư mini. Con số này nhiều gấp 20 lần Hà Nội, trong khi mật độ dân số cao hơn chưa tới hai lần. Nguồn cung này đã giải quyết nhu cầu nhà ở cho khoảng 1,8 triệu người, tương đương gần 40% tổng lao động tại thành phố.
Hiện có hơn 2.000 toà chung cư mini tại Hà Nội và hơn 42.000 chung cư mini tại TP. Hồ Chí Minh. Đây là những con số cho thấy loại hình nhà ở này từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong thị trường bất động sản.
Có điều từ trước tới nay, loại hình này để tự phát, không được quản lý chặt chẽ nên đã xảy ra nhiều sai phạm, xảy ra những tai nạn thiệt hại về người và tài sản một cách không đáng có.