Bàn thờ gia tiên là một không gian thờ cúng linh thiêng, chính vì thế bản thân nó có những quy tắc nghiêm ngặt bắt buộc cần phải tuân theo để tránh những vận hạn xấu ảnh hưởng tới gia chủ.
Bàn thờ treo tường thường nhỏ, hình chữ nhật với chiều dài dao động trong khoảng 80cm – 150cm và thường được treo lên cao gần với trần nhà.
So với tủ thờ hay kệ thờ đặt dưới mặt đất, ưu điểm của bàn thờ treo tường là giúp tiết kiệm diện tích không gian. Nhưng về lâu dài, bàn thờ treo tường lại có nhiều nhược điểm hơn so với các loại bàn thờ khác.
Thứ nhất là vì treo ở độ cao nên rất bất tiện mỗi lần thắp hương hay lau dọn, tiếp đến là do diện tích ban thường không lớn nên rất khó để đặt mâm cơm hay mâm ngũ quả lớn lên trên.
Hiện nay bàn thờ thường được làm từ gỗ mít, gỗ thông, gỗ gụ…nên chất lượng khá tốt. Chỉ cần bạn thường xuyên vệ sinh và không để quá nhiều đồ nặng lên trên đó. Ngoài ra, nếu bạn có điều kiện hơn thì có thể đặt làm riêng bằng các loại gỗ chất lượng cao như gỗ xoan, gỗ bạch đàn…
Bàn thờ ngày càng được thiết kế theo nhiều mẫu mã chạm khắc, đẽo gọt… và màu sắc đa dạng như màu đen, màu nâu, màu gỗ… Vậy nên tùy vào tông màu của căn nhà hay phong cách căn nhà mà bạn có thể linh hoạt lựa chọn cho phù hợp.
Nếu trần nhà thấp: 1m72 (Đại Cát) – 1m73 (Tài Vượng) – 1m76( Phú Quý) – 1m76,5 (Tiến Bảo).
Nếu trần nhà cao tầm trung: 1m93 (Tài) – 1m93,5 (Tiến Bảo) – 1m97,5 (Tài Vượng).
Nếu trần nhà cao: 2m11 (Đại Cát) – 2m12 (Tài Vượng) – 2m15 (Phú Quý) – 2m16 (Tiến Bảo) – 2m17 (Tài Lộc).
Các con số trên là khoảng cách từ mặt trên của bàn thờ (nơi đặt bát hương) đến mặt đất. Vậy nên bạn có thể căn cứ vào độ cao của trần nhà mình để lựa chọn cho phù hợp.
Nếu bạn ở nhà tầng thì nên treo bàn thờ ở tầng cao nhất của ngôi nhà. Vì theo quan niệm của người xưa linh hồn của tổ tiên và các vị thần thường từ trên cao hạ xuống nên nếu đặt ở dưới sẽ khó cho các tổ tiên và thần linh vào nhà. Ngoài ra, việc đặt bàn thờ ở tầng trên còn thể hiện sự trang nghiêm, tôn kính của con cháu tới tổ tiên, thánh thần.
Còn nếu bạn ở chung cư hoặc nhà một tầng thì nên treo bàn thờ ở phòng khách hoặc khoảng trống gần cửa ra vào hoặc ban công. Vì những vị trí này không chỉ thoáng mát, sáng sủa và sạch sẽ mà còn thuận tiện cho việc thờ cúng ngày lễ Tết.
Đặc biệt, nên tránh đặt bàn thờ nhìn ra các hướng Ngũ Quỷ là Đông Bắc và Tây Nam để tránh ma quỷ nhòm ngó vào nhà.
Với bàn thờ treo tường nói riêng, ngoài việc chiều cao được tuân theo kích thước Lỗ Ban, còn không được để quá thấp, ít nhất chiều cao cũng phải ngang đầu người lớn để đảm bảo sự tôn nghiêm trong hoạt động thờ cúng, theo quan điểm của người xưa "ngước lên khấn bái tổ tiên chứ không phải nhìn từ trên xuống".
Tránh để kệ thờ ở phòng khách: Bởi không gian đặt bàn thờ phải đảm bảo sự yên tĩnh, không thích hợp ồn ào, thế nên nếu tránh được thì để ở gian trong hoặc tầng trên cùng.
Gia chủ nên xác định rõ ràng khu vực thờ cúng ngay từ khi bắt đầu xây dựng để chủ động và có không gian thờ cúng thuận tiện nhất.
Tránh để ban thờ những nơi lạnh lẽo, âm u, hoặc quá ồn ào, kín đáo nhưng cần đảm bảo sự thông thoáng trong không gian thờ cúng.
Đồ bày trên ban thờ nên có thêm đồ như đèn, nến, hoa... nhưng vừa đủ, tránh phô trương.
Nếu có bàn thờ Phật cần để ban thờ Phật cao hơn ban thờ gia tiên và tách hẳn nhau ra.
Hạn chế đặt cạnh nơi đun nấu, bếp núc, không đặt cạnh nhà vệ sinh, không đặt ngoài ban công...
Lập ban thờ cần được tiến hành đồng thời với nhập Trạch thế nên cần xem ngày tốt xấu phù hợp với nhập trạch, cúng tế.
Với bàn thờ treo tường, vì thiết kế có phần thiên về đơn giản, gọn gàng, do vậy không nên bày biện thái quá, chất chồng. Miễn sao đồ cúng đầy đủ là được, không cần bày biện tràn lan.
Quan trọng là hương nhang đầy đủ, đồ thờ nên là đồ hoa quả tươi, nước sạch. Không nên dùng đồ hoa quả, trái cây nhựa.
Đồ cúng lễ cần lấy xuống thụ lộc, không để ngày này qua tháng khác, làm héo úa, mục mốc, làm xấu đi nơi thờ cúng gia tiên.
*Thông tin trong bài mang tính tham khảo.