Rau củ là loại thực phẩm không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày giúp cung cấp nguồn dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể. Tuy nhiên, có những loại rau trồng dưới nước hoặc ăn sống còn nhiều tạp chất và ký sinh trùng, không rửa sạch và nấu chín kỹ sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Mùa lạnh về, những ruộng rau cần xanh tươi, từng đọt non ăn ngọt nước được nhiều người mua về chế biến thành các món ngon như xào thịt bò hay nhúng lẩu. Rau cần mọc trong ruộng nước nên dễ bị các loại ký sinh trùng làm tổ và đẻ trứng mà mắt thường không nhìn thấy được.
Bởi vậy, khi chế biến rau cần, nên nhúng qua nước sôi trước khi nấu hoặc nhúng lẩu thì phải để rau chín ăn mới đảm bảo an toàn.
Rau sống
Rau sống là một món rất thông dụng trong ẩm thực Việt Nam. Tuy nhiên có nhiều khuyến cáo cho rằng, ăn rau sống có nguy cơ cao dẫn đến nhiễm ký sinh trùng. Nhất là rau sống không đảm bảo vệ sinh (tưới bón phân tươi, phân bắc chưa ủ kỹ, sử dụng thuốc trừ sâu không đúng quy định…) thì lại là món ăn mang theo mầm bệnh làm cho người ăn dễ bị viêm nhiễm đường tiêu hoá, bệnh giun sán, nhiễm độc thuốc trừ sâu cấp và mạn tính.
Các loại ký sinh trùng phổ biến trong rau sống là: Giun kim, giun móc, giun tóc, trứng giun đũa chó, sán lá gan, ký sinh trùng amip gây bệnh lỵ. Thậm chí rau sống ở một số nơi còn có phẩy khuẩn tả và có thể dẫn đến tiêu chảy.
Theo kết quả nghiên cứu Viện Sốt rét – Ký sinh trùng, trong rau sống thường dùng cho thấy, tỷ lệ nhiễm ký sinh trùng trên rau là 92,3 -100%. Kể cả sau 3 lần rửa sạch và rửa bằng nước rửa chuyên dụng, tỷ lệ nhiễm ký sinh trùng vẫn còn ở mức 51,9 – 82,6%. Có những loại rau bị nhiễm ký sinh trùng 100% như rau xà lách xoong, cải xanh, rau cải cúc rau má.
Ngó sen và củ sen là một trong những loại thực phẩm rất giàu chất dinh dưỡng, đường glucose, canxi, photpho, sắt, vitamin C… đồng thời chúng còn được sử dụng như một vị thuốc trong Đông y.
Dù vậy, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh khuyến cáo trên bái chí rằng, do sinh trưởng trong bùn nên ngó và củ sen tiềm ẩn nhiều nguy cơ mang lại bệnh tật cho con người. Ngoài những bệnh truyền nhiễm đường tiêu hoá, ngó sen còn là nơi trú ẩn của ấu trùng sán lá ruột.
Vì vậy, bạn chỉ nên ăn ngó sen và củ sen được trồng thay vì mọc hoang, đặc biệt là những nơi nguồn nước ô nhiễm. Khi chế biến, bạn phải rửa thật kỹ và nấu chín hoàn toàn rồi mới ăn để tránh bị nhiễm bệnh.
Cải xoong (hay còn gọi xà lách xoong) là một loại thực vật bán thủy sinh. Loại rau này khá phổ biến ở nước ta do chúng gần như có quanh năm, dễ trồng, ít tốn công chăm sóc, lại rất nhanh lớn.
Tuy rất giàu chất dinh dưỡng nhưng loại rau này cũng dễ gây bệnh cho con người nếu chế biến không cẩn thận. Không chỉ mang theo bùn đất và vi khuẩn khó rửa sạch, cải xoong còn chứa các loại giun như giun đũa, giun móc, giun tóc, giun kim...