Hiệu quả từ hoạt động tư vấn tâm lý học đường
Hiện nay công tác tư vấn tâm lý (TVTL) đã và đang được đẩy mạnh trong trường học. Điều này giúp học sinh biết cách giải quyết các vấn đề về học tập, định hướng nghề nghiệp, kiểm soát hành vi và các mối quan hệ với thầy cô, gia đình, bạn bè.
Tư vấn tâm lý góp phần xây dựng trường học hạnh phúc
Là một trong những đơn vị đề cao vai trò của công tác TVTL, ngay từ năm 2009, Hệ thống giáo dục chất lượng cao Nguyễn Bỉnh Khiêm (Cầu Giấy, Hà Nội) đã đưa tâm lý học đường (TLHĐ) vào trường học. Hiện tại, đội ngũ phòng TLHĐ của trường gồm 5 chuyên viên tâm lý và 1 giám sát được phân chia phụ trách các cấp.
Mô hình TLHĐ tại Nguyễn Bỉnh Khiêm hoạt động dựa trên khung tham khảo mô hình dịch vụ TLHĐ của Hiệp hội các nhà TLHĐ Hoa Kỳ năm 2008, theo 3 tầng: tầng 1 (hoạt động phòng ngừa), tầng 2 (can thiệp tập trung), tầng 3 (can thiệp chuyên sâu - chuyển dịch vụ).
Hoạt động tư vấn tâm lý học đường được chú trọng trong trường học
Theo TS Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch hội đồng trường Nguyễn Bỉnh Khiêm, trường tập trung chú trọng đưa các hoạt động phòng ngừa tiếp cận với học sinh từng khối lớp, cấp học với các chủ đề phù hợp tâm lý lứa tuổi, thời điểm và bối cảnh. Hoạt động phòng ngừa cũng được triển khai đồng bộ tới phụ huynh học sinh, giáo viên trong trường. Trung bình mỗi khối, lớp các con sẽ được tổ chức từ 2-3 chương trình phòng ngừa/năm.
Ngoài ra, phòng TLHĐ còn triển khai mô hình câu lạc bộ (CLB) tâm lý dành cho học sinh. Qua những bài viết trên fanpage của CLB, buổi chia sẻ phát triển kỹ năng, hội thảo…, điều này sẽ giúp học sinh cách chăm sóc sức khỏe tâm thần, hiểu biết về tâm lý của bản thân.
Trung bình hàng tháng phòng tâm lý hỗ trợ từ 30 đến 50 phiên tư vấn cho học sinh, phụ huynh học sinh và giáo viên. Năm học 2023 - 2024, trường Nguyễn Bỉnh Khiêm đã tham gia Hội thi sáng tạo kỹ thuật thành phố Hà Nội lần thứ nhất với đề tài “Bồi dưỡng thầy cô giáo trở thành Nhà tâm lý - Nhà giáo dục vì mục tiêu phát triển con người” và đoạt giải Nhất, nhận bằng khen của UBND thành phố Hà Nội.
Tại trường Marie Curie (Hà Nội), năm 2018 đã thành lập phòng tham vấn tâm lý học đường ở cơ sở Mỹ Đình. Phòng hoạt động với đội ngũ làm việc thường xuyên gồm 5 cán bộ, nhân viên, có đủ trang thiết bị cần thiết và được cấp kinh phí hoạt động theo năm học.
Năm 2022, trường Marie Curie (MC) thành lập thêm một phòng tham vấn tâm lý học đường ở cơ sở Văn Phú, quy mô tương tự cơ sở Mỹ Đình.
Phòng tham vấn tâm lý học đường của trường MC được tổ chức và vận hành theo nguyên tắc 3C, viết tắt của 3 chữ: “Chuyên môn - Chuyên nghiệp - Chuyên trách”.
Trao đổi với Sức khỏe & Đời sống, Chủ tịch hội đồng trường MC Nguyễn Xuân Khang cho biết, sau gần 5 năm hoạt động, trường MC đã hỗ trợ được hàng nghìn học sinh và phụ huynh, với hàng vạn lượt tham vấn (trung bình 1 học sinh/phụ huynh cần hỗ trợ 5 lần khi gặp khó khăn về tâm lý). Phần lớn học sinh gặp khó khăn về tâm lý chủ động tìm đến phòng tham vấn. Nhờ vậy, các vụ việc trong học sinh giảm hẳn, tạo được môi trường thân thiện, học sinh thích đến trường hơn, mọi người đều cảm thấy hạnh phúc.
Sợi dây liên kết chặt chẽ
Theo Thông tư 20/2023/TT-BGDĐT được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành thời gian gần đây, từ ngày 16/12/2023, mỗi trường học, từ cấp tiểu học đến THPT được bố trí 1 người vào vị trí việc làm tư vấn học sinh.
Chia sẻ về điều này, Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục Việt Nam khẳng định, một người phụ trách vị trí này sẽ không thể làm một mình mà phải kết nối giữa các lực lượng làm giáo dục trong nhà trường.
“Nếu đã được một biên chế chuyên nghiệp là rất tốt rồi. Tuy nhiên, để tư vấn cho tất cả học sinh thì một người không thể làm xuể, điều này phải cần tới sự liên kết giữa chuyên viên TVTL với toàn bộ giáo viên trong trường cũng như PHHS. Trước hết là hiệu trưởng phải có vai trò quan trọng nhất. Hiệu trưởng không phải chỉ giao cho nhân viên tham vấn làm theo ý muốn mà hiệu trưởng cần phải có ý định sử dụng như thế nào để làm tròn trách nhiệm tư vấn tâm lý học đường tại mỗi nhà trường, tức là hiệu trưởng cũng phải tự học, tự tìm hiểu về vấn đề này. Thứ hai, giáo viên chủ nhiệm và PHHS phải được huấn luyện về tâm lý học đường một cách thường xuyên” - TS Nguyễn Tùng Lâm nói thêm.
Cũng giống như TS Lâm, TS Nguyễn Văn Hòa cho rằng, gia đình và giáo viên cần nâng cao hiểu biết về tâm lý lứa tuổi để đồng hành giáo dục cùng con. Ông chia sẻ: “Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm đã và đang tạo được sự đồng thuận cao giữa gia đình và nhà trường trong giáo dục học sinh nhờ việc trú trọng nâng cao kiến thức về khoa học tâm lý giáo dục.
Thông qua các chuyên đề tập huấn về những vấn đề tâm lý giáo dục dành cho thầy cô giáo và phụ huynh, nhà trường mong muốn PHHS và đội ngũ giáo viên trường Nguyễn Bỉnh Khiêm sẽ trở thành những nhà tâm lý, nhà giáo dục, người truyền cảm hứng và mang hạnh phúc cho học sinh”.