5 nhóm bài tập tốt cho người bệnh parkinson
Tập thể dục là biện pháp cải thiện sức khỏe dành cho tất cả mọi người. Riêng đối với những người mắc bệnh parkinson, tập thể dục là một phần đặc biệt quan trọng trong việc kiểm soát bệnh.
1. Vì sao tập thể dục quan trọng với người bệnh parkinson
Theo Hiệp hội bệnh Parkinson Hoa Kỳ, parkinson là chứng rối loạn thần kinh tiến triển gây hiện tượng run tay, run chân ở tư thế nghỉ, khiến người bệnh có cử động chậm chạp, kéo lê bước… khi thực hiện các hoạt động thường ngày.
Tuy nhiên, các nghiên cứu trên thế giới cho thấy tập thể dục thường xuyên có thể giúp duy trì sự cân bằng, khả năng vận động và khả năng thực hiện các công việc hàng ngày. Điều này có nghĩa là tập thể dục có thể giúp giảm bớt các triệu chứng parkinson và thậm chí có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh.
Các lợi ích khác của tập thể dục đối với những người bị bệnh parkinson bao gồm:
- Xây dựng, duy trì sức mạnh và độ bền của cơ bắp
- Cải thiện rối loạn dáng đi, có thể giúp giảm nguy cơ ngã.
- Tăng phạm vi chuyển động của tay, chân.
- Cải thiện sức khỏe tim mạch, đặc biệt là chức năng tim và phổi.
- Tăng cường hiệu quả thuốc điều trị bệnh.
- Cải thiện chức năng nhận thức.
- Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh.
- Ngăn ngừa táo bón .
- Cải thiện chất lượng giấc ngủ.
2. Các loại bài tập cho bệnh Parkinson
Các bài tập dành cho người bị bệnh parkinson cần đảm bảo sự an toàn. Do đó, tùy thuộc vào sở thích và triệu chứng của từng cá nhân mà mỗi người lựa chọn các bài tập khác nhau để rèn luyện các kỹ năng vận động hoặc nhận thức.
Một chương trình tập thể dục tốt nhất là kết hợp nhiều hoạt động bao gồm tập thể dục nhịp điệu, rèn luyện sức mạnh, kỹ năng giữ thăng bằng và tính linh hoạt.
2.1 Các bài tập sức bền
Một nghiên cứu tại Hà Lan cho thấy, đối với những bệnh nhân có triệu chứng nhẹ, tập các hoạt động sức bền 30-45 phút, 3 lần một tuần có tác dụng tương tự như một số loại thuốc điều trị parkinson thông thường.
Từ đó, có thể nói các bài tập sức bền giúp cải thiện thể lực nói chung và có thể cải thiện một số khía cạnh của chức năng vận động, đặc biệt có lợi cho những người bị bệnh parkinson.
Các loại bài tập sức bền bao gồm đi bộ , chạy bộ, bơi lội hoặc thể dục nhịp điệu dưới nước, đi xe đạp hoặc đi xe đạp tĩnh, chèo thuyền…
Các bài tập sức bền tốt cho người bệnh parkinson
2.2 Các bài tập rèn luyện thể lực
Các bài tập rèn luyện thể lực giúp duy trì cơ bắp khỏe mạnh, giúp người bệnh parkinson dễ dàng thực hiện các hoạt động hàng ngày.
Các chuyên gia thể hình tại Mỹ thường khuyến nghị các bài tập này tập trung vào một nhóm cơ tại một thời điểm và luân phiên các vùng trọng tâm mỗi ngày. Điều này giúp các cơ đã được tập luyện có thời gian nghỉ ngơi, phát triển mạnh mẽ hơn, giúp giảm nguy cơ chấn thương .
Đối với mỗi nhóm cơ, người bệnh nên thực hiện 10-15 lần lặp lại trong 1-3 hiệp. Và mỗi nhóm cơ nên được tập 2-3 lần mỗi tuần.
Một số bài tập rèn luyện thể lực cho các nhóm cơ khác nhau bao gồm:
- Bài tập tạ cuộn bắp tay trước
- Bài tập tay sau
- Tập xà đơn
- Bài tập đứng lên- ngồi xuống
- Bài tập đạp đùi.
Bài tập thể lực
2.3 Các bài tập thăng bằng
Giữ thăng bằng rất quan trọng để giúp người bệnh Parkinson ngăn ngừa hoặc giảm nguy cơ ngã. Các bài tập cải thiện thăng bằng như yoga , pilates, thái cực quyền…
2.4 Các bài tập phối hợp
Khi bị bệnh parkinson, các chuyển động của cơ sẽ chậm lại theo thời gian. Điều này có thể khiến việc phối hợp các chuyển động phức tạp hơn trở nên khó khăn. Thực hiện các bài tập phối hợp nhằm tăng cường tính linh hoạt, nhanh nhẹn của cơ bắp có thể giúp cải thiện và duy trì các kỹ năng vận động.
Các bài tập phối hợp bao gồm đi dạo, đạp xe, khiêu vũ…
Với người bệnh parkinson mới có biểu hiện run tay, có thể thực hiện bài tập:
-Nhặt đồ: Chọn một vật nhỏ như bút chì, xúc xắc hoặc đồng xu. Đặt các vật này trên bàn và dùng tay nhặt lên từng cái một, sau đó nắm chặt và đặt trở lại xuống bàn. Thực hiện luân chuyển hai tay.
-Chạm vào đầu ngón tay: Giữ cánh tay ở tư thế thư giãn, cong khuỷu tay, hướng lòng bàn tay ra ngoài. Từ từ uốn cong ngón trỏ chạm vào ngón tay cái, sau đó mở lại bàn tay. Lặp lại với ngón giữa, ngón đeo nhẫn và ngón út.
Một số sở thích và hoạt động cũng có thể giúp cải thiện khả năng phối hợp, bao gồm: Vẽ, viết thư, làm vườn và trồng cây, may hoặc đan len, chơi một nhạc cụ như piano hoặc guitar
Chạm vào ngón tay giúp người bệnh parkinson cử động linh hoạt hơn.
2.5 Các bài tập cải thiện nhận thức với bệnh parkinson
Bệnh parkinson là một rối loạn vận động, nhưng nó cũng là một tình trạng thần kinh tiến triển. Khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể trải qua những thay đổi cả về vận động và nhận thức.
Các bài tập tăng cường trí não có thể giúp cải thiện trí nhớ và nhận thức bao gồm thiền , âm nhạc trị liệu, làm toán nhẩm, trò chơi ô chữ…
Chơi xếp hình giúp cải thiện nhận thức cho người bệnh parkinson
Các bài tập thể dục không chỉ giúp người bệnh parkinson cảm thấy dễ chịu hơn mà còn giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh. Để không bị quá sức hay mệt mỏi sau tập luyện, người bệnh parkinson nên bắt đầu chậm rãi, từ từ nhưng thường xuyên và tăng dần cường độ nếu có thể.