Những lưu ý khi chăm sóc trẻ trong ngày rét

Trên thực tế, cứ đến mùa đông thì số trẻ nhập viện thường gia tăng nhiều hơn, đa phần trẻ mắc bệnh hô hấp , trong đó chủ yếu là viêm phổi , viêm phế quản… Ở nhiều trẻ, đặc biệt là lứa tuổi sơ sinh thường bị hạ thân nhiệt khi đến bệnh viện, khiến trẻ đã có bệnh lại càng nặng hơn.

Bài viết dưới đây là một số lưu ý khi chăm sóc trẻ nhỏ trong mùa lạnh.

Lý do trẻ nhỏ dễ bị nhiễm lạnh

Đối với trẻ sơ sinh , khi nhiệt độ môi trường xuống thấp sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của các bé. Lý do là trẻ sơ sinh không có lượng mỡ cơ thể cần thiết để giữ ấm , nên dễ bị hạ thân nhiệt với các biểu hiện như:

• Da đỏ hoặc nhợt nhạt, lạnh toàn thân, phù cứng bì vùng lưng, chi;
• Thở nhanh nông giai đoạn đầu, sau thở không đều, ngừng thở;
• Nhịp tim chậm, rối loạn nhịp tim, hạ huyết áp ;
• Trẻ ít cử động, lơ mơ, khóc yếu, bú kém;
• Có thể kèm hạ đường máu.

Vì vậy, mùa lạnh cần chú ý giữ ấm cho bé, không phơi nắng khi ngoài trời lạnh, có gió. Phòng ngủ cần giữ ấm, cửa sổ cần đóng kín cửa để tránh gió lùa, vì trẻ sơ sinh rất dễ bị hạ thân nhiệt và có nguy cơ tử vong khi ngủ trong phòng lạnh. Nhưng cũng cần lưu ý, nếu nhiệt độ quá ấm cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.

Ở trẻ lớn hơn, khi nhiệt độ môi trường xuống thấp vẫn có thể cho trẻ ra ngoài trời, trẻ trên một tuổi có thể an toàn chơi ngoài trời lạnh, nhưng cần cho con mang quần áo ấm, mũ, găng tay, giày ấm và chỉ nên ở ngoài trời khoảng 20 - 30 phút mỗi lần.

Nếu nhiệt độ dưới 5 độ C, không nên cho trẻ ra ngoài. Và cha mẹ cũng cần chú ý những dấu hiệu sớm của hạ thân nhiệt ở trẻ lớn như: Run rẩy tay chân, mất phương hướng, nói lắp , da trắng hoặc xám tái…

Đối tượng nào có nguy cơ hạ thân nhiệt?

Trên thực tế, trẻ em nào cũng có nguy cơ hạ thân nhiệt khi tiếp xúc với môi trường lạnh giá. Tuy nhiên, nhóm trẻ dễ có nguy cơ hơn đó là:

• Trẻ sinh non , sinh ngạt;
• Trẻ có bệnh lý nhiễm trùng nặng;
• Trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi;
• Trẻ được chăm sóc trong môi trường có nhiệt độ thấp, gió lùa, quần, áo, tã ướt không được thay thường xuyên.

Những lưu ý khi chăm sóc trẻ trong mùa lạnh

Mùa lạnh , để phòng ngừa hạ thân nhiệt ở trẻ cần lưu ý những điều sau:

- Cần cho trẻ ăn đúng giờ, đủ bữa, đầy đủ chất dinh dưỡng .

- Cần cho trẻ ở phòng ấm, nhất là giường ngủ không có gió lùa và trẻ cần được mặc ấm.

- Sau khi tắm cần mặc quần áo ấm ngay, tránh để trẻ lạnh, khi đi ngoài trời về không tắm ngay cho trẻ và cần giữ ấm để trẻ không bị lạnh.

- Với trẻ sơ sinh cần chú ý tuân thủ những nguyên tắc giúp trẻ không bị nhiễm lạnh. Trong đó lưu ý, không nên tắm quá sớm hoặc quá muộn, thời gian lý tưởng là 10h -10h30 hoặc từ 13h30 - 16h. Tổng thời gian tắm cho bé (tính từ khi bé xuống nước đến khi cho bé ra khỏi chậu) không được quá 5 phút. Nếu trời quá lạnh thì 1 tuần có thể tắm 2 đến 3 lần. Tuy nhiên, nếu không tắm, gia đình cần vệ sinh sạch sẽ cho trẻ hàng ngày.

- Đóng kín cửa nhà tắm cũng như cửa sổ, tuyệt đối không để gió lùa vào. Nhiệt độ phòng thích hợp để tắm cho bé là trên 23 độ C, vì vậy, nên có đèn sưởi hoặc xả nước nóng làm ấm phòng. Lưu ý, không để đèn sưởi chiếu trực tiếp vào mặt trẻ, vì sẽ ảnh hưởng đến làn da mỏng manh của bé.

- Chuẩn bị đầy đủ mọi thứ: Sẵn sàng quần áo, tất, bao tay, khăn, khăn tắm, nước muối sinh lý , kem chống hăm… để trẻ được mặc ngay sau khi tắm, tránh bị lạnh. Cần làm ấm khăn tắm trước khi lau cho bé.

- Với trẻ nhỏ chưa có ý thức đi vệ sinh, cần phải thay tã, quần áo, để giữ trẻ luôn khô ráo. Đối với trẻ sơ sinh, có thể sử dụng phương pháp Kangaroo , hay còn gọi là phương pháp ủ ấm da kề da.

- Khi đưa trẻ đi học trong thời tiết lạnh, cha mẹ cần lưu ý cho trẻ mặc quần áo ấm phù hợp. Nếu lạnh quá đưa trẻ đi bằng xe máy, xe đạp thì có thể mặc áo mưa, áo gió để tránh gió lùa làm trẻ lạnh.

- Khi thấy trẻ nhiễm lạnh , ho hoặc có biểu hiện bất thường khác thì cần cho trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn cụ thể.

- Tuyệt đối không tự ý cho trẻ uống thuốc, tránh dẫn đến nguy hiểm cho trẻ.

BS Trần Anh Tuấn