Cách phòng ngừa bệnh khớp vào mùa đông

Theo thống kê, bệnh về khớp thường gặp ở người cao tuổi do quá trình lão hoá tự nhiên. Đặc biệt khi thời tiết chuyển lạnh, không khí lạnh thâm nhập vào cơ thể qua đường da và làm cho mạch máu tại các vùng da đó co lại, làm giảm lưu thông của dịch khớp, máu đến các khớp xương bị hạn chế hoặc ít nên thiếu máu nuôi dưỡng khớp, các màng hoạt dịch và sụn khớp bị thương tổn, gây nên đau nhức cho người bệnh.

Bác sĩ Lê Thị Thảo - chuyên gia Cơ-Xương-Khớp, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC cho biết: "Bên cạnh yếu tố thời tiết còn có các yếu tố bên trong cơ thể như tuần hoàn tại chỗ nuôi dưỡng khớp kém, độ nhớt máu, dịch khớp, sự kết tủa của muối, thay đổi nồng độ hóa chất trung gian hóa học trong cơ thể, thay đổi vận mạch… cũng chính là nguyên nhân gây xuất hiện các đợt cấp bệnh về khớp khi thời tiết chuyển đông xuân. Trời lạnh kèm theo độ ẩm tăng cao do mưa phùn làm cho các gân cơ bị co rút lại, dịch khớp đông hơn, điều đó khiến khớp trở nên khô cứng, đau mỏi, khó cử động. Hơn nữa khi trời lạnh, các thói quen tập luyện khớp hằng ngày cũng bị giảm đi khiến bệnh nặng thêm."  

Các bệnh về khớp như: thoái hoá khớp, viêm khớp, thoát vị đĩa đệm, gout,…. tuy không nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nhưng gây ảnh hưởng nhiều tới sinh hoạt và công việc hàng ngày, đặc biệt nếu để bệnh tiến triển nặng mà không can thiệp có thể tàn tật, mất khả năng lao động. Do đó, khi thấy dấu hiệu đau cơ xương khớp, người dân nên đến cơ sở y tế khám sớm.

Để đảm bảo hệ thống xương khớp khỏe mạnh trong mùa đông và dự phòng những bệnh lý không đáng có, bác sĩ Thảo chia sẻ một số biện pháp phòng tránh sau đây:

Giữ ấm cho cơ thể  

Khi thời tiết chuyển lạnh, người bệnh cần: tăng cường giữ ấm cơ thể, việc giữ ấm luôn là vấn đề cần được chú trọng nhất trong mùa đông, cần giữ ấm cơ thể, cổ, ngực, tay, chân, trong đó đặc biệt lưu ý giữ ấm các khớp dễ bị thoái hóa như (khớp gối, khớp cổ chân, cổ tay, bàn tay…).

Khi khớp có dấu hiệu đau nhức, tê cứng, cần làm ấm xung quanh vị trí đau bằng xoa dầu hoặc cao nóng, sử dụng túi chườm,…. để các mạch máu giãn ra, khí huyết lưu thông được dễ dàng đến nuôi các khớp. Tuyệt đối không chườm hay xoa dầu nóng trực tiếp lên vùng khớp đang viêm cấp (sưng, nóng, đỏ, đau) sẽ khiến tình trạng sưng viêm trở nên tồi tệ hơn. Ngoài ra, tránh tập thể dục ngoài trời khi thời tiết quá lạnh, nhiều gió, độ ẩm cao hay có mưa.

Nghỉ ngơi hợp lý  

Để phòng ngừa các bệnh xương khớp, hãy từ bỏ thói quen ngồi làm việc quá lâu tại một vị trí, nên tranh thủ một vài phút giải lao đi lại, vận động nhẹ nhàng vừa giúp tinh thần thoải mái vừa ngăn ngừa bệnh thoái hóa khớp cổ, vai, cột sống.

Chế độ ăn uống hợp lý

Đối với người mắc bệnh về khớp cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, đủ chất và cân bằng để duy trì cân nặng ở mức độ vừa phải, tránh béo phì, thừa cân. Hơn nữa, người bệnh nên bổ sung đầy đủ protein, các loại vitamin, đặc biệt là vitamin C, D và các nguyên tố vi lượng; đồng thời ăn nhiều thực phẩm hàm chứa nhiều canxi như sữa, chế phẩm từ đậu, các loại hạt, rau củ quả,…

Bên cạnh đó, bác sĩ Thảo khuyên người mắc bệnh khớp nên tránh xa một số loại thực phẩm có thể tác động tới bệnh xương khớp vì những thực phẩm này sẽ sinh ra các chất có thể làm tăng gánh nặng cho khớp, trong đó bao gồm: các chất kích thích, thịt đỏ, đồ đông lạnh, phủ tạng động vật, đồ ăn nhanh, quá chua hay quá mặn.

Sử dụng thuốc hợp lý, không lạm dụng

Khi khớp bị đau nhức, người bệnh nên đi khám bác sĩ sớm để được chỉ định điều trị phù hợp. Không nên tự ý sử dụng thuốc giảm đau (thường chứa corticoid dễ gây tổn thương dạ dày, phù nề, suy giảm hệ miễn dịch…). Với bệnh khớp, cần tránh thực hiện theo các kinh nghiệm truyền miệng thiếu tính khoa học, các thuốc và thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc nếu không muốn bệnh tình thêm nặng.

Rèn luyện xương khớp

Nhiều người khi bị đau nhức xương khớp thường sợ đau nên không dám cử động khiến các khớp càng trở nên tê cứng. Tuy nhiên, thực tế, khi mắc bệnh về khớp, mọi người càng nên vận động thường xuyên nhưng nhẹ nhàng để giúp khí huyết lưu thông, mô sụn có điều kiện hấp thu dưỡng chất và tăng tiết dịch, bôi trơn các khớp.

Người bệnh có thể tập luyện hợp lý để cải thiện chức năng của khớp, hoặc có thể masage, dùng phương pháp trị liệu. Thay vì ngồi một chỗ, mỗi ngày nên dành khoảng 30 phút -1 tiếng để thực hiện những bài tập thể dục đơn giản như: Bơi lội, đạp xe, đá bóng, cầu lông, võ thuật, tập thái cực quyền, khí công dưỡng sinh, Yoga…theo nguyên tắc nhẹ nhàng, mang tính cá thể và khi thực hành xong cảm thấy các khớp dễ chịu, giảm đau, vận động được cải thiện.

Kiểm tra sức khoẻ Cơ-Xương-Khớp định kỳ 

Bên cạnh chế độ ăn uống và luyện tập, người dân cần xây dựng thói quen khám sức khỏe tổng quát 6 tháng/lần. Đặc biệt, nên đi khám ngay khi có triệu chứng đau, hạn chế vận động xương khớp và cần tái khám định kỳ hàng tháng với các bệnh như: gút, viêm khớp dạng thấp... để điều trị kịp thời, tránh nguy cơ dính khớp (không hồi phục được), các tổn thương lan rộng khó kiểm soát và tránh bỏ qua giai đoạn có thể can thiệp.

Thu Thủy (t/h)