Bé 6 tháng tuổi nhập viện vì ngộ độc vitamin D
Gia đình cho bệnh nhi uống nhầm loại vitamin D liều cao dành cho người lớn, khiến bé bị tăng canxi máu toàn phần, tiểu nhiều, mất nước nặng và sụt cân.
Mới đây, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhi N.V (6 tháng tuổi) nhập viện trong tình trạng quấy khóc, nôn, đi tiểu nhiều, có dấu hiệu mất nước nặng và giảm 0,7 kg trong vòng một tháng do ngộ độc vitamin D.
Gia đình bệnh nhi cho biết trước khi nhập viện 3 tháng, họ được một người quen cho 2 lọ vitamin D3+K2 có hình thức bên ngoài giống nhau (một lọ dành cho người lớn và một lọ dành cho trẻ em). Do nghĩ cả hai lọ vitamin D này đều dùng được cho trẻ em, gia đình cho bé N.V uống nhầm lọ vitamin dành cho người lớn với liều lượng 3 giọt/ngày (5.000UI/giọt), đồng nghĩa bé đã uống gần 15.000 UI/ngày, cao gấp nhiều lần liều lượng tối đa vitamin D dùng cho trẻ 6 tháng tuổi.
Lúc được bác sĩ thông báo trẻ bị ngộ độc vitamin D và đối chiếu với lọ thuốc trẻ uống, gia đình mới phát hiện ra sự nhầm lẫn.
TS.BS Thái Thiên Nam, Phó Trưởng khoa Thận và Lọc máu, Bệnh viện Nhi Trung ương, người trực tiếp điều trị cho bệnh nhi, cho biết: "Trẻ đến khám tại Bệnh viện Nhi Trung ương vì nôn, tiểu nhiều, sụt cân trong một tháng. Ngay sau khi trẻ nhập viện, chúng tôi đã tiến hành thăm khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết, kết quả cho thấy trẻ bị tăng canxi máu toàn phần, tăng canxi inon hóa và nồng độ vitamin D3 tăng rất cao".
Tại khoa Thận và Lọc máu, trẻ được chỉ định ngừng tất cả chế phẩm canxi và vitamin D, truyền dịch và dùng thuốc lợi tiểu để bù lại lượng dịch mất do nôn, tiểu nhiều và đào thải canxi máu. Sau 5 ngày điều trị, trẻ đã hết nôn, không còn tình trạng mất nước, canxi toàn phần giảm từ 5 mmol/L xuống còn 3 mmol/l. Tuy nhiên, trẻ vẫn còn đi tiểu nhiều.
Theo kế hoạch trẻ vẫn tiếp tục tạm ngừng các chế phẩm canxi và vitamin D trong vòng ít nhất 6 tháng, truyền dịch để bù lại lượng dịch mất và tăng đào thải canxi máu. Sau khi ra viện, trẻ sẽ được tái khám định kỳ 2 tuần một lần để kiểm tra biến chứng sỏi thận, lắng đọng canxi ở các cơ quan khác có thể xảy ra.
"Ngộ độc vitamin D là tình trạng hiếm gặp và khó chẩn đoán vì triệu chứng không đặc trưng. Tuy nhiên tại Khoa Thận và Lọc máu – Bệnh viện Nhi Trung ương, hàng năm vẫn tiếp nhận một số trường hợp trẻ ngộ độc vitamin D. Nguyên nhân thường do cha mẹ bổ sung vitamin D liều quá cao cho trẻ trong thời gian dài, không phải do chế độ ăn hay do tiếp xúc với ánh nắng", TS.BS Thái Thiên Nam cho hay.
Theo khuyến cáo của Hiệp hội Nội tiết, liều dùng tối đa đối với vitamin D với rẻ dưới 6 tháng tuổi là 1.000UI/ngày; với trẻ 12 tháng tuổi là 1.500UI/ngày; từ 1 tới 3 tuổi là 2.500UI/ngày, 4-8 tuổi là 3.000UI/ngày và trên 9 tuổi là 4.000UI/ngày. Ngoài ra, có những trường hợp liều ngộ độc vitamin D có thể cao hoặc thấp hơn các mức nêu trên tùy thuộc vào từng thể trạng của trẻ.
Việc cha mẹ tự ý cho trẻ sử dụng vitamin D quá liều có thể gây ngộ độc nhưng triệu chứng ngộ độc sẽ không xảy ra ngay mà sau khoảng một vài tháng, thậm chí là một vài năm, sử dụng. Khi bị ngộ độc vitamin D, trong máu của trẻ sẽ bị lắng đọng nhiều canxi, dẫn đến tình trạng chán ăn, giảm cân, táo bón, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, vôi hóa ống thận, suy thận... Nếu không sớm phát hiện, trẻ sẽ phải đối mặt với những biến chứng nặng nề, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng.
Để đảm bảo an toàn cho trẻ, các bác sĩ khuyến cáo cha mẹ cần tuân thủ những biện pháp sau:
– Không nên tự ý mua các thực phẩm chức năng, các loại thuốc vitamin cho trẻ uống khi chưa có chỉ định hoặc tư vấn của bác sĩ. Khi cần dùng thuốc cho trẻ phải được bác sĩ kê đơn, không lấy thuốc của người lớn hoặc thuốc của trẻ khác cho trẻ dùng.
– Các loại thuốc, vitamin cần để xa tầm tay của trẻ nhỏ hoặc để vào tủ riêng có khóa.
– Các loại thuốc, vitamin, cần được bảo quản ở nơi khô ráo, đựng trong hộp, lọ kín, có nhãn mác, hướng dẫn sử dụng đi kèm và hạn sử dụng.
– Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ tủ thuốc của gia đình, không được tiếp tục sử dụng thuốc bị hỏng hay thuốc đã quá hạn.
– Khi uống thuốc không nên để trẻ nhìn thấy vì trẻ sẽ bắt chước làm theo.
– Cha mẹ, người chăm sóc trẻ cần phải nắm rõ công dụng, liều lượng, đối tượng sử dụng của từng loại thuốc, vitamin và dùng đúng theo chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để tránh nhầm lẫn gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
Hướng Dương (Theo Bệnh viện Nhi Trung ương)