Bệnh viện Nhi Trung ương cảnh báo đuối nước ở trẻ em

Liên tiếp các ca trẻ bị đuối nước

Thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương, chỉ trong một tuần cuối tháng 9 vừa qua, đơn vị này đã tiếp nhận 3 trẻ bị tai nạn đuối nước trong tình trạng nguy kịch, trong đó có 2 trường hợp giữ được tính mạng, một trường hợp đã không qua khỏi.

Như trường hợp bé Đ.H, 2 tuổi, trú tại Vĩnh Phúc, bị tai nạn đuối nước khi ngã xuống bể cá cảnh và được gia đình phát hiện khi đang nằm ngửa, tím tái. Gia đình đã sơ cứu sai lầm theo cách dân gian là dốc ngược chạy, sau đó mới hô hấp nhân tạo. Trẻ nhập bệnh viện huyện trong tình trạng ngừng tuần hoàn, suy hô hấp sau đó chuyển Bệnh viện Nhi Trung ương. Dù đã được các bác sĩ tận tình cứu chữa nhưng tình trạng trẻ không khả quan, tiên lượng xấu.

Một trường hợp đau lòng nữa là trường hợp của bé M.Q, 10 tuổi, trú tại Bắc Ninh. Bé M.Q bị tai nạn trong lúc đi học về và bơi cùng các em nhỏ hơn. Khi có người phát hiện ra thì trẻ đã nổi trên mặt nước.

Bé M.Q cũng được sơ cứu sai cách bằng việc dốc lên và chạy làm các dịch dạ dày chảy ngược vào đường thở, khiến tình trạng càng nghiêm trọng hơn và bỏ qua mất thời điểm vàng để cứu tim của trẻ. Khi được đưa đến bệnh viện tỉnh để cấp cứu thì các bác sĩ đã nỗ lực để cấp cứu cho tim đập trở lại. Tuy nhiên, do thiếu oxy não kéo dài, trẻ vẫn bất tỉnh và tiên lượng tử vong cao. Trẻ được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương ngay sau đó. Các bác sĩ Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương đã dùng phối hợp tất cả biện pháp đặt nội khí quản, sử dụng thuốc vận mạch, điều trị suy tuần hoàn... nhưng do không được sơ cứu kịp thời và đúng cách, thời gian chuyển đến bệnh viện trẻ đã ngừng tim quá lâu nên dù rất nỗ lực các bác sĩ đã không thể cứu được bé.

Trước đó, chỉ trong một ngày 3/09/2022, tại Khoa cấp cứu và Chống độc đã liên tiếp nhận 6 trẻ nhập viện điều trị do đuối nước ở độ tuổi từ 3-12 tuổi. Trong đó cũng có trẻ không qua khỏi.

Theo BS CKII. Nguyễn Tân Hùng, Phó trưởng khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương, mặc dù đã có nhiều cảnh báo về tai nạn đuối nước ở trẻ em nhưng tình trạng này vẫn liên tục xảy ra trong thời gian gần đây, trong đó có những trường hợp đau lòng, không cứu được trẻ do sơ cứu sai cách.

Theo BS Nguyễn Tân Hùng, những sai lầm cần tránh khi sơ cứu đuối nước ở trẻ gồm: dốc ngược trẻ lên vai chạy; Đang ép tim, hà hơi thổi ngạt cho trẻ nhưng khi tim chưa có nhịp trở lại đã dừng việc ép tim để vác trẻ lên vai chạy; Không đưa trẻ vào viện kiểm tra để theo dõi các biến chứng sau đuối nước…

Cách cấp cứu tại chỗ trẻ bị đuối nước

Theo PGS.TS Tạ Anh Tuấn – Trưởng khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương, trẻ bị đuối nước có thể ngạt thở, dẫn đến tử vong nhanh chóng. Vì vậy, cấp cứu tại chỗ đúng cách có thể giúp trẻ đuối nước vượt qua nguy kịch.

Khi trẻ bị tai nạn đuối nước được đưa lên bờ, dù tỉnh hay bất tỉnh, cần tiến hành cấp cứu tại chỗ ngay lập tức như sau:

1. Đặt trẻ nằm ngửa trên mặt phẳng trong tư thế đầu thấp. Cởi bỏ quần áo bị ướt và giữ ấm cho trẻ bằng chăn mền hoặc vải, áo quần khô để tránh trẻ bị hạ thân nhiệt. Tuyệt đối không bế dốc lên hoặc bế chạy ngược như truyền miệng.

2. Cần đảm bảo đường thở thông thoáng bằng việc lấy sạch đờm dãi và các dị vật ở miệng và mũi. Khi thực hiện, người cứu hộ cần hết sức bình tĩnh, không làm tổn thương thêm đường hô hấp của trẻ.

3. Đánh giá trẻ bằng cách nhìn nghe và cảm nhận: lay gọi, quan sát lồng ngực trẻ, nếu không thấy di động hoặc nếu trẻ bất tỉnh, cần tiến hành hồi sức tim phổi ngay lập tức.

4. Thực hiện hô hấp nhân tạo bằng cách hà hơi thổi ngạt liên tục 2 lần (hình 1) cùng với xoa bóp tim ngoài lồng ngực: hai bàn tay chồng lên nhau và đặt giữa ngực trẻ, ấn mạnh xuống khoảng 2 – 3 cm với nhịp điệu 2 lần/giây (hình 2)

5. Ngay sau khi hô hấp nhân tạo cần kiểm tra mạch đập của trẻ tại một trong các vị trí như mạch quay ở cổ tay, mạch cảnh ở cổ và mạch bẹn hoặc sờ vào lồng ngực trái để cảm nhận xem tim còn đập không. Khi không bắt được mạch hoặc thấy tim ngừng đập cần tiến hành ép tim ngoài lồng ngực kèm theo hô hấp nhân tạo.

6. Trong trường hợp trẻ còn tỉnh táo, cần đặt trẻ tư thế dẫn lưu nghiêng đầu trẻ sang bên, trẻ có thể tự thở trở lại (hình 3).

7. Cần gọi hỗ trợ cấp cứu 115 hoặc các chuyên gia/bác sĩ quen biết.

Đức Duy (t/h)