Làm thế nào để tránh ngộ độc paracetamol?

Paracetamol là gì?

Paracetamol là loại thuốc giảm đau, hạ sốt được sử dụng rộng rãi nhất ở Úc, cũng như trên thế giới.Paracetamol thường được bán trên thị trường với nhiều tên gọi khác nhau.

Tại Úc, loại thuốc này không chỉ được bán ở các cửa hàng thuốc mà có thể tìm được ở bất cứ một siêu thị nào. Paracetamol được đóng sẵn gói 20 viên, thậm chí có lọ lên đến 100 viên. Ngoài dạng viên, thuốc còn có dạng lỏng và thuốc đạn.

Thống kê cho thấy, hàng năm có tới hơn 65 triệu gói paracetamol được bán ở Úc.

Quá liều paracetamol có thể gây ngộ độc

Paracetamol được cho là một trong những loại thuốc giảm đau an toàn với hầu hết mọi người (ở liều điều trị). Thông thường, paracetamol được khuyến cáo dùng liều từ 10-15mg/kg/lần, cách nhau mỗi 4-6 giờ và không quá 60mg/kg/24 giờ. Thuốc không gây hại cho dạ dày và không có nhiều ảnh hưởng như một số thuốc giảm đau khác.

Tuy nhiên, khi dùng với liều lượng cao, paracetamol có thể nguy hiểm, dẫn đến nhiễm độc gan cấp tính, thậm chí trường hợp nặng có thể tử vong.

Thống kê tại Úc cho thấy, từ năm 2007 đến năm 2020, có 40–50 ca tử vong mỗi năm do ngộ độc paracetamol. Từ năm 2009 đến 2017, số người nhập viện do ngộ độc paracetamol đã tăng từ 8.617 lên 11.697 và giảm xuống 8.723 trong năm 2019–2020.

Có khoảng 80% các trường hợp ngộ độc paracetamol là do cố ý, trong đó thanh niên từ 10–24 tuổi chiếm 40–50%.

Làm thế nào tránh lạm dụng paracetamol?

Cơ quan quản lý sản phẩm trị liệu Úc cho rằng, việc gia tăng các ca ngộ độc paracetamol ở thanh thiếu niên là do tính sẵn có và giá thành rẻ của paracetamol. Nhờ đó, mọi người có thể dễ dàng tiếp cận để tự điều trị cơn đau, giảm sốt mà không cần chỉ định hoặc kê đơn của bác sĩ. Tuy nhiên, chính điều này đã tạo điều kiện dễ dàng cho những người muốn tự tử và sẽ vô cùng nguy hiểm khi rơi vào tay trẻ em.

Hiện tại, không có quyết định nào để tất cả các sản phẩm paracetamol chỉ được kê đơn hoặc chỉ hạn chế bán tại các hiệu thuốc. Do đó, Cơ quan quản lý sản phẩm trị liệu Úc, khuyến nghị:

- Cần có đơn thuốc khi mua số lượng nhiều.

- Người dưới 18 tuổi mua thuốc cần có đơn.

- Giới hạn số lượng thuốc trong mỗi gói (10-16 viên/gói).

- Thay đổi bao bì và cách trưng bày paracetamol trong các cửa hàng.

Đồng thời để tránh ngộ độc paracetamol cần:

- Không uống paracetamol khi sốt dưới 38,5 độ, không đau nhức cơ thể.

- Không tự ý dùng thuốc khi không có chỉ định của bác sĩ.

- Đọc kỹ tờ hướng dẫn sử dụng thuốc, các thành phần của thuốc để tránh quá liều do nhiều thuốc có thành phần paracetamol. 

- Không uống thuốc với rượu, bia.

- Thận trọng dùng cho phụ nữ mang thai.

- Một số trường hợp không được dùng paracetamol: Mẫn cảm với paracetamol, người thiếu hụt men G6PD, người say rượu, người mắc các bệnh tim mạch, phổi, thận, gan, thiếu máu...

  DS. Vân Hoàng

(Theo medicalxpress.com, 29/9/2022)