Đề nghị tăng mức xử phạt, xử lý hình sự người “bỏ cọc” đấu giá

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết dự thảo luật quy định trường hợp trúng đấu giá thì khoản tiền đặt trước và tiền lãi (nếu có) được chuyển thành tiền đặt cọc.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày trước Quốc hội. Ảnh: Phạm Thắng

Trong quá trình tiếp thu, giải trình, nhiều ý kiến đề nghị nâng mức tiền đặt trước để hạn chế những trường hợp nộp hồ sơ nhằm thông đồng, dìm giá, "bỏ cọc" sau khi trúng đấu giá.

Bên cạnh đó, một số đại biểu đề nghị làm rõ cơ sở quy định tiền đặt trước từ 5-20% tại dự thảo luật, đề nghị giao Chính phủ quy định chi tiết về mức tiền đặt trước.

Đại biểu cũng cho rằng cân nhắc quy định tiền đặt trước theo hướng tăng theo lũy kế sau mỗi bước giá và phương án xử lý tiền đặt trước tại dự thảo luật.

Tuy nhiên, theo ông Vũ Hồng Thanh, việc nâng mức tiền đặt trước chưa xử lý triệt để được tình trạng "bỏ cọc" sau khi trúng đấu giá tài sản mà còn hạn chế số lượng người đủ điều kiện tham gia đấu giá tài sản, nhất là những nhà đầu tư quy mô nhỏ nhưng có tiềm năng.

Do vậy, việc xử lý tình trạng người trúng đấu giá "bỏ cọc" phải được xử lý bằng các hình thức khác chứ không chỉ bằng cách quy định nâng mức tiền đặt trước.

Đáng chú ý, có ý kiến đề nghị bổ sung quy định cụ thể và xử lý hình sự đối với những trường hợp "bỏ cọc" không thực hiện kết quả trúng đấu giá, có dấu hiệu thao túng, gây rối trật tự, ảnh hưởng xấu đến an ninh kinh tế. Thậm chí, đề nghị cấm người có hành vi vi phạm gây lũng đoạn thị trường ít nhất là 5 năm.

Tuy nhiên, cũng có quan điểm cho rằng đấu giá tài sản là quan hệ dân sự, do đó không nên quy định xử lý hành chính, hình sự. Đồng thời, quy định người trúng đấu giá được từ chối kết quả trúng đấu giá do có sự kiện bất khả kháng.

Theo ông Vũ Hồng Thanh, điều 218 của Bộ luật Hình sự đã có quy định về tội vi phạm quy định về hoạt động đấu giá tài sản và chế tài hình sự đối với hành vi thông đồng, dìm giá hoặc nâng giá trong hoạt động bán đấu giá tài sản.

Ngoài ra, Nghị định 82 của Chính phủ đã có các quy định cụ thể về chế tài xử lý hành chính đối với các hành vi vi phạm tương ứng, trong đó có hành vi thông đồng, dìm giá. Song mức xử lý vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định 82 của Chính phủ hiện chưa đủ sức răn đe và ngăn ngừa các hành vi vi phạm.

"Đề nghị Chính phủ đánh giá, rà soát để sửa đổi, bổ sung Nghị định 82 theo hướng bổ sung và nâng mức xử phạt vi phạm hành chính bảo đảm phù hợp với thực tiễn, nhất là đối với hành vi bỏ cọc, thông đồng dìm giá hoặc nâng giá trong hoạt động đấu giá tài sản" - ông Thanh nêu.

Phát biểu góp ý dự thảo luật, đại biểu Quốc hội Nguyễn Trường Giang (tỉnh Đắk Nông) cho biết tại báo cáo tiếp thu, chỉnh lý, giải trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản có nêu: "Có ý kiến đề nghị quy định cụ thể hơn việc cấm gộp các tài sản có công năng sử dụng độc lập thành một lô để bán đấu giá nhằm hạn chế sự tham gia của tổ chức, cá nhân; đề nghị không nên quy định việc đấu giá một tài sản hoặc nhiều tài sản theo lô mà nên để người có tài sản đấu giá quyết định và chịu trách nhiệm về việc đấu giá tài sản".

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiếp thu, bổ sung quy định về nghĩa vụ của người có tài sản đấu giá trong việc chịu trách nhiệm đối với tài sản đưa ra đấu giá, việc gộp các tài sản độc lập thành lô tài sản hoặc tách tài sản thành các lô tài sản khi đưa ra đấu giá tại dự thảo Luật (sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 2 Điều 47).

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Trường Giang (tỉnh Đắk Nông) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Đại biểu Nguyễn Trường Giang cho rằng quy định như vậy không rõ ràng và dễ xảy ra tiêu cực.

Lấy ví dụ thực tế hiện nay về việc bán đấu giá tài sản công khi gộp các tài sản độc lập thành lô tài sản sẽ gây khó khăn cho cá nhân, người dân khi đấu giá, đại biểu Nguyễn Trường Giang đề nghị cần nghiêm cấm tuyệt đối quy định này.

Tuy nhiên, đại biểu cũng cho rằng trong trường hợp cần thiết sẽ phải đấu giá 2 bước: Bước đầu bán đấu giá riêng lẻ; bước 2 có thể bán lô theo dạng thanh lý sẽ đảm bảo sự tham gia của tổ chức, cá nhân, đảm bảo sự minh bạch trong việc đấu giá tài sản, đặc biệt là tài sản của Nhà nước.