Xoắn tinh hoàn: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị
PLBĐ - Xoắn tinh hoàn cần được khám phát hiện xử trí sớm trước 6h. Nếu xử trí muộn sẽ khiến nam giới mổ cắt tinh hoàn do biến chứng hoại tử sẽ ảnh hưởng một phần tới khả năng sinh sản của nam giới.
Mới đây, khoa Cấp cứu ngoại, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông tiếp nhận bệnh nhân Nguyễn Minh Nh. (sinh năm 2008, tại phường Quang Trung, quận Hà Đông, TP. Hà Nội), nhập viện trong tình trạng đau dữ dội vùng bìu trái, đau liên tục, đau lan dọc thừng tinh lên vùng hố chậu trái.
Bệnh nhân cho biết bắt đầu đau lúc khoảng 2 giờ sáng đến 6 giờ sáng, gia đình tự điều trị nhưng không đỡ, nên đưa vào viện thăm khám. Bệnh nhân được làm xét nghiệm máu, chụp Xquang và siêu âm Doppler mạch tinh hoàn. Kết quả chẩn đoán bệnh nhân bị xoắn tinh hoàn trái giờ thứ 5, ngay lập tức các bác sĩ khoa Ngoại Thận - Tiết niệu mổ cấp cứu khẩn lúc 7 giờ cùng ngày, nhằm bảo tồn được tinh hoàn trái cho bệnh nhân.
BSCKII Bùi Tiến Công - Trưởng khoa Ngoại thận Tiết niệu cho hay: "Trong mổ cho thấy tinh hoàn trái xoắn 1 vòng trong màng, đã có dấu hiệu thiếu máu nuôi dưỡng, tinh hoàn tím, không có dấu hiệu mạch. Bác sĩ tiến hành tháo xoắn và ủ ấm tinh hoàn trái, sau một thời gian tinh hoàn hồng trở lại và đã có mạch đập, tinh hoàn trái được cố định chống tái xoắn...".
Xoắn tinh hoàn cần được khám phát hiện xử trí sớm.
Sau mổ 2 ngày, bệnh nhân đã được kiểm tra bằng siêu âm Doppler mạch tinh hoàn trái, kết quả tinh hoàn trái được tưới máu bình thường, tinh hoàn trái đã được bảo tồn, bệnh nhân dần ổn định, hết đau và xuất viện chỉ trong vài ngày.
Theo Bs. Nguyễn Thanh Sơn, xoắn tinh hoàn là một tình trạng cấp cứu do đó cần được khám phát hiện xử trí sớm. Nếu xử trí muộn sẽ khiến nam giới mổ cắt tinh hoàn do biến chứng hoại tử sẽ ảnh hưởng một phần tới khả năng sinh sản của nam giới. Ngoài ra có thể ảnh hưởng tâm lý, khiến người nam giới mất tự tin sau này khi quan hệ tình dục, giảm ham muốn, rối loạn cương dương…
Nguyên nhân xoắn tinh hoàn
Gọi là xoắn tinh hoàn nhưng thực ra hiện tượng xoắn chỉ xảy ra ở cuống tinh hoàn, tức là xoắn thừng tinh. Khi mới hình thành trong bào thai, tinh hoàn của bé trai nằm cạnh 2 quả thận. Lúc thai được 3 tháng, trong khi thận nhích lên một tí, thì 2 hòn bi lại chui dần ra khỏi bụng. Khi bé trai ra đời mỗi bi dính với bụng bằng một cuống mạch máu dài gọi là thừng tinh.
Hòn bi với dây thừng tinh giống như quả bóng treo trên dây nó có thể lắc lư, xoay qua xoay lại, và nếu xoay quá đà thì xoắn luôn. Khi thừng tinh bị xoắn mạch máu nuôi tinh hoàn nằm trong thừng tinh sẽ bị xoắn lại và tắc. Máu không thể lưu thông để nuôi tinh hoàn và nếu tình trạng này kéo dài quá 6 giờ thì các tế bào của tinh hoàn sẽ chết.
Bs. Nguyễn Thanh Sơn cũng cho biết, xoắn tinh hoàn thừng tinh được chia làm 2 nhóm:
Xoắn ngoài tinh mạc: Cơ chế do dây chằng bìu tinh hoàn chưa được cố định hoàn toàn, tinh hoàn di chuyển và tự xoay quanh trục tự do trong bìu dẫn tới xoắn. Loại này thường chỉ gặp ở trẻ nhỏ.
Xoắn trong tinh mạc: loại này thì gặp ở nam giới và thanh niên trưởng thành. Do sự bất thường của thừng tinh và tinh mạc bám cao làm cho tinh hoàn di động như quả lắc chuông, gây nên nguy cơ xoắn tinh hoàn là rất cao. Ngoài ra theo cơ chế cơ nâng bìu nên đa phần tinh hoàn bên trái sẽ xoắn ngược chiều kim đồng hồ còn tinh hoàn bên phải thì ngược lại xoắn cùng chiều kim đồng hồ.
Xoắn tinh hoàn cần điều trị sớm để tránh những biến chứng nghiêm trọng.
Triệu chứng bệnh
Khi mới bị xoắn tinh hoàn, bệnh nhân sẽ bị đau dữ dội, kèm theo tình trạng nôn hoặc cảm giác buồn nôn nhưng hoàn toàn không sốt. Khi khám bệnh bác sĩ sẽ thấy tinh hoàn không nằm xuôi dọc mà nằm ngang có thể sờ thấy nút xoắn. Nhiều lúc cơn đau kéo dài 5 – 10 phút rồi tự hết do thừng tinh bị xoắn rồi tự tháo ra.
Có thể bệnh nhân bị 1,2 cơn đau/ năm do xoắn – tháo xoắn nhưng rồi một hôm nào đó tinh hoàn xoắn luôn, không chịu tự tháo ra nữa.
Mất phản xạ ở da bìu bên xoắn.
Rối loạn tiểu tiện (đái rắt, buốt)
Khi bệnh nhân đến muộn, tình trạng xoắn kéo dài trên 8 tiếng thì có thể có biểu hiện sốt do nhiễm khuẩn.
Bên tinh hoàn bị xoắn có biểu hiện sừng to khác biệt hơn hẳn so với bên còn lại.
Điều trị xoắn tinh hoàn
Theo Bs. Nguyễn Thanh Sơn, vì người bệnh hay chủ quan, nghĩ viêm nên tự điều trị, chỉ khi đau quá, các triệu chứng không thuyên giảm thì mới đến khám. Đây là lí do khiến người bệnh phải cắt tinh hoàn.
TS. BS. Nguyễn Hoài Bắc - Khoa Nam học và Y học Giới tính, bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, việc cắt bỏ tinh hoàn tuy không gây ảnh hưởng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe chung của cơ thể, nhưng lại gây ảnh hưởng nặng nề lên sức khỏe sinh sản và tình dục.
Xoắn tinh hoàn là bệnh không quá hiếm gặp có thể cứu chữa kịp thời nếu bệnh nhân đến bệnh viện trong vòng 4 – 6 giờ mà không để lại di chứng. Bác sĩ sẽ tháo xoắn thừng tinh, cố định tinh hoàn để nó không xoắn nữa. Ngay cả tinh hoàn bên kia dù không bị sao cũng được bác sĩ khâu cố định với mục đích phòng bệnh hơn chữa bệnh.