Kiên quyết đấu tranh đối với tội phạm “tín dụng đen”

Hoạt động "tín dụng đen" diễn biến phức tạp

Theo báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” của UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành ngày 24/6/2024, loại hình “tín dụng đen” trên địa bàn hoạt động chủ yếu dưới 4 hình thức: Cho vay dưới dạng công ty dịch vụ tài chính; cho vay dưới hình thức các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ; các cá nhân, gia đình có tiền, tài sản cho vay lãi nặng theo phương thức truyền thống; các công ty, doanh nghiệp núp bóng có đăng ký kinh doanh nhưng thực chất là hoạt động cho vay lãi nặng.

Trước khi ban hành Chỉ thị 12/CT-TTg, Thanh Hóa luôn được Bộ Công an xác định là một trong 18 địa bàn trọng điểm của cả nước phức tạp về tội phạm hình sự, trung bình hàng năm xảy ra khoảng 1.400 vụ phạm pháp hình sự, trong đó nổi lên là tội phạm cố ý gây thương tích, giết người, trộm cắp tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tội phạm liên quan đến băng ổ nhóm, do thanh thiếu niện gây án…

Đáng chú ý là tội phạm và vi phạm pháp luật có liên quan đến “tín dụng đen” đã tác động xấu đến ANTT và nhiều mặt của đời sống. Nhiều băng, nhóm tội phạm lôi kéo, tập hợp những đối tượng có tiền án, tiền sự, thanh thiếu niên hư để gây thanh thế lực lượng. Các đối tượng cầm đầu lấy hoạt động “tín dụng đen” làm nguồn dinh dưỡng chính để trả lương, tổ chức ăn chơi trác táng và duy trì hoạt động.

Việc các băng nhóm hoạt động “tín dụng đen” dẫn đến nhiều vụ cạnh tranh địa bàn, cạnh tranh làm ăn gây phức tạp về ANTT.

Để thực hiện việc đòi nợ, thu hồi tiền cho vay, các đối tượng cầm đầu chỉ đạo đàn em đòi nợ, siết nợ, ném chất bẩn, thậm chí mang quan tài đến nhà người vay, sử dụng vũ khí “nóng” gây ra nhiều vụ việc giết người, gây thương tích, cướp, cưỡng đoạt tài sản, nhiều gia đình rơi vào cảnh mất nhà, mất tài sản.

Quyết liệt xử lý nạn tín dụng đen

Trước tình hình hoạt động "tín dụng đen" diễn biến phức tạp, những năm qua, thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 12/CT-TTg, UBND tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, lực lượng chức năng, chủ công là Công an Thanh Hóa đấu tranh quyết liệt đối với tội phạm và các hành vi vi phạm liên quan “tín dụng đen”. Do vậy, các đối tượng hoạt động “tín dụng đen” có biểu hiện co cụm, cảnh giác hơn, không còn hoạt động công khai, manh động, tràn lan như trước hoặc chuyển đổi ngành nghề làm ăn kinh doanh khác.

Đến thời điểm hiện tại, nhiều cơ sở cầm đồ, cơ sở dịch vụ tài chính dừng hoạt động hoặc chuyển địa bàn kinh doanh; tình trạng treo biển, phát, dán tờ rơi, quảng cáo liên quan đến hoạt động cho vay tại nơi công cộng, tường, cây xanh, trên các website và mạng xã hội giảm mạnh; hoạt động đòi nợ, siết nợ không còn diễn biến phức tạp, tình trạng chủ nợ sử dụng các đối tượng ngoài xã hội để ném chất bẩn, hủy hoại tài sản, gây thương tích, cưỡng đoạt tài sản gần như không còn xuất hiện.

Tuy nhiên, qua công tác nắm tình hình, hiện nay các đối tượng sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, nhất là sử dụng mạng internet, các phần mềm quản lý để thực hiện và che dấu hành vi phạm tội, gây nhiều khó khăn cho công tác đấu tranh, xử lý của lực lượng chức năng.

Theo thống kê, từ ngày 15/4/2019 đến ngày 14/4/2024, Cơ quan điều tra hai cấp Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố 240 vụ án/350 bị can về tội phạm và các vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen”.

Đồng thời, Công an Thanh Hóa cũng tăng cường công tác kiểm tra hành chính đối với các cơ sở cầm đồ, công ty tài chính trên các địa bàn. Tổng số đã kiểm tra 1.507 lượt, 910 cơ sở, xử phạt 255 vụ, 255 đối tượng, trong đó xử phạt 20 vi phạm hành chính về hành vi cho vay tiền với lãi suất cao, 235 vi phạm khác về phòng cháy chữa cháy và an ninh trật tự.

Điển hình, ngày 28/3/2023, Công an tỉnh Thanh Hóa đã huy động 2.395 cán bộ chiến sĩ thuộc các đơn vị đồng loạt kiểm tra 735 cơ sở cầm đồ trên toàn tỉnh, phát hiện 14 vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự, xử phạt vi phạm hành chính số tiền phạt ước tính gần 2,4 tỷ đồng. Kết quả kiểm tra ngoài góc độ xử lý các hành vi vi phạm pháp luật còn kịp thời cập nhật, bổ sung thông tin, tình hình tại các cơ sở, góp phần phòng ngừa, triệt tiêu nguy cơ, khả năng, điều kiện để tội phạm hoạt động.

Bên cạnh đó, TAND hai cấp tỉnh Thanh Hóa đã thụ lý 196 vụ/347 bị cáo về tội phạm cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự kèm theo các tội danh có liên quan; giải quyết 191 vụ/340 bị cáo.

Tiếp tục đấu tranh, trấn áp mạnh tội phạm tín dụng đen

Dự báo thời gian tới, nhu cầu vay vốn của người dân vẫn rất lớn, các đối tượng “tín dụng đen” sẽ gia tăng hoạt động lưu động liên huyện, liên tỉnh, gây án ở nhiều địa bàn, triệt để lợi dụng công nghệ, mạng xã hội, ứng dụng để quảng cáo, mời chào cho vay, nhất là đối với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, lao động thu nhập thấp, công nhân, thanh thiếu niên.

Trước sự ra quân, đấu tranh trấn áp mạnh mẽ của lực lượng Công an, các đối tượng sẽ tiếp tục có những đối phó, thay đổi phương thức, thủ đoạn để trốn tránh sự phát hiện, xử lý. Bên cạnh đó, số người sử dụng tiền đi vay để đầu tư kinh doanh hoặc tham gia các tệ nạn xã hội tiếp tục vay tiền của các đối tượng hoạt động “tín dụng đen”. Điều này dẫn tới nguy cơ gây ra các tội phạm khác.

Trước dự báo tình hình hoạt động “tín dụng đen” vẫn tiếp tục có nguy cơ diễn biến phức tạp trở lại, trong thời gian tới, UBND tỉnh Thanh Hóa sẽ tiếp tục chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, UBND các cấp triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Chỉ thị số 12, Công điện số 766 của Thủ tướng Chính phủ về “tín dụng đen”. Huy động sức mạnh cả hệ thống chính trị tham gia hoạt động tuyên truyền, phòng ngừa, đấu tranh với “tín dụng đen”, vận động nhân dân tích cực tố giác tội phạm và các hành vi vi phạm liên quan đến “tín dụng đen”. Gắn công tác phòng ngừa, đấu tranh tội phạm và vi phạm pháp luật đến hoạt động “tín dụng đen” với công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm có tổ chức, phòng ngừa, đấu tranh với các tệ nạn xã hội, các đường dây tổ chức đánh bạc, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tội phạm ma túy.

Nâng cao trách nhiệm, hiệu quả quản lý nhà nước của các sở, ngành, đoàn thể của địa phương trong phòng, chống hoạt động “tín dụng đen”. Thực hiện chính sách an sinh xã hội, đa dạng các loại hình cho vay, các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, với dịch vụ nhanh gọn và thuận tiện, đáp ứng nhu cầu vay vốn chính đáng, hợp pháp phục vụ đời sống, tiêu dùng của nhân dân để góp phần ngăn chặn “tín dụng đen”.

Tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực ngân hàng, tín dụng và hoạt động kinh doanh ngành nghề có điều kiện về an ninh trật tự. Kiểm soát chặt chẽ việc đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cấp giấy chứng nhận đảm bảo đủ điều kiện về an ninh trật tự, nhất là đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, đòi nợ, các cơ sở kinh doanh chuyển đổi từ kinh doanh dịch vụ cầm đồ sang kinh doanh dịch vụ tài chính.

Triển khai đồng bộ các giải pháp đấu tranh chống tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”. Tập trung rà soát, nắm tình hình về các tổ chức, cá nhân, cơ sở hoạt động kinh doanh tài chính, cầm đồ, huy động vốn với lãi suất cao bất thường, tham gia hụi, họ, biêu, phường có dấu hiệu hoạt động cho vay trái pháp luật. Làm tốt công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố.

Làm tốt công tác phối hợp giữa 3 ngành tư pháp trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử các vụ án liên quan đến “tín dụng đen”, bảo đảm xử lý nghiêm minh, không oan, sai, bỏ lọt tội phạm. Lựa chọn một số vụ án có liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, nhất là các vụ án gây bức xúc trong dư luận, quần chúng nhân dân để xác định án trọng điểm, tổ chức xét xử điểm nhằm răn đe, giáo dục, phòng ngừa chung…

Nguyễn Sự