Người lao động hiểu sai quy định mới về rút BHXH một lần

Luật BHXH sửa đổi đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 7. Trong đó, quy định về rút BHXH một lần có sự điều chỉnh. 

Cụ thể, người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, đã chấm dứt tham gia BHXH, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện, có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm, có đề nghị thì được hưởng BHXH một lần.

Hiện từ thông tin trên các trang mạng xã hội và doanh nghiệp cho thấy có một bộ phận người lao động đang hiểu sai quy định này. Ông Hà Quang Tuyến, Chủ tịch Công đoàn Công ty CP Giày Thiên Lộc (2.500 công nhân, quận 12, TP HCM), cho biết trước khi Luật BHXH sửa đổi được Quốc hội thông qua, do không biết giữa 2 phương án rút BHXH một lần được đề xuất phương án nào sẽ được chọn nên để "chắc ăn" nhiều công nhân ở công ty đã xin nghỉ việc, rút BHXH một lần. Tình trạng này khiến tình hình lao động tại doanh nghiệp thiếu ổn định.

Người lao động làm thủ tục rút BHXH một lần tại BHXH quận 12, TP HCM

Nay Luật BHXH sửa đổi đã được thông qua, người lao động đang tham gia BHXH yên tâm hơn khi quyền rút BHXH một lần vẫn được đảm bảo. Số người xin nghỉ việc rút BHXH một lần tại doanh nghiệp có giảm, song chưa chấm dứt triệt để. Trong đó, nguyên nhân một phần do Luật mới được thông qua, người lao động tiếp cận thông tin từ các nguồn không chính thống trên mạng xã hội dẫn đến có một bộ phận đang hiểu sai quy định về rút BHXH một lần. 

Cách hiểu của họ là từ ngày 1-7-2025 (ngày Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực) người lao động sẽ không được rút BHXH một lần nữa. "Mặc dù Công đoàn có giải thích, tuyên truyền nhưng người lao động vẫn còn tin vào cách hiểu của mình, dẫn đến chưa an tâm với chính sách"- ông Tuyến cho hay.

Ông Trần Văn Triều, Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật LĐLĐ TP HCM, khẳng định thông tin từ ngày 1-7-2025 người lao động không được rút BHXH một lần nữa là không chính xác. Nếu đọc kỹ quy định sẽ thấy việc rút BHXH một lần (đối với trường hợp đã chấm dứt tham gia BHXH, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện, có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm) vẫn được duy trì thực hiện như hiện nay đối với những người đã, đang tham gia hay bắt đầu tham gia BHXH trước ngày 1-7-2025. Tức là nếu người lao động bắt đầu tham gia BHXH vào ngày 30-6-2025 vẫn được rút BHXH một lần nếu đủ điều kiện.

Đối với người bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1-7-2025, chỉ được rút BHXH một lần trong một số trường hợp đặc biệt, như: đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH; Ra nước ngoài để định cư; Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS; Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng... Trường hợp người lao động sau 12 tháng nghỉ việc, không tham gia BHXH và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm không được rút BHXH một lần nữa.

Theo ông Triều, việc điều chỉnh quy định về rút BHXH một lần tại Luật BHXH sửa đổi như nêu ở trên có ưu điểm là đảm bảo quyền lợi cho những người đang tham gia BHXH theo quy định cũ; chấm dứt triệt để việc rút BHXH một lần đối với những người đóng BHXH sau thời gian Luật sửa đổi có hiệu lực. 

Về lâu dài, việc người tham gia mới sẽ chỉ còn hưởng BHXH một lần trong một số trường hợp đặc biệt sẽ góp phần gia tăng số người ở lại hệ thống để được thụ hưởng các chế độ từ chính quá trình tích lũy khi tham gia BHXH, giảm gánh nặng cho cả xã hội, ngân sách nhà nước sau này.