Thu thập thông tin người mua vàng miếng: Có ngăn được buôn lậu, đầu cơ?
Không ít nhà đầu tư cho rằng, mua bán vàng là quyền tự do cá nhân, tiệm vàng có quyền yêu cầu cung cấp thông tin để xuất hóa đơn, tuy nhiên chuyển thông tin cá nhân sang cơ quan công an lại khiến họ lo lắng. Trong khi, nhiều tiệm vàng sợ bị tịch thu vàng khi lực lượng chức năng kiểm tra nên hạn chế trưng bày khiến việc mua bán càng thêm đìu hiu, ảm đạm.
Vắng khách
Tại khu kinh doanh vàng bạc quanh khu vực chợ Thiếc (quận 11, TPHCM), các tiệm vàng đều thưa vắng khách. Thi thoảng, một vài khách đến nhờ chỉnh lại trang sức bị đứt, gẫy hoặc đánh bóng làm mới, còn khách mua sắm vàng thì vắng hẳn.
Chị Đình Thy (42 tuổi), rảo qua một lượt dãy tiệm vàng nằm ngay mặt tiền chợ Thiếc, tìm mua chiếc lắc chân làm quà thôi nôi cho cháu gái. Tuy nhiên, các sản phẩm được giới thiệu đều làm chị Thy không ưng ý. Khách hàng muốn mua kiềng vàng nhưng các tiệm chỉ có kiềng bạc, vòng đá. Đến tiệm khác thì họ mới lấy từ trong nhà ra được một chiếc vòng vàng nhưng chế tác không đẹp. “Mình đề nghị lấy ra nhiều mẫu để chọn thì tiệm vàng không đồng ý và nói cửa hàng chỉ có một cái duy nhất. Trước đây, lắc vàng, kiềng vàng được tiệm vàng bày la liệt tha hồ chọn lựa, còn bây giờ họ chỉ lấy đúng một mẫu cho khách xem”, chị Thy nói.
Tại khu chuyên kinh doanh vàng bạc trên đường An Dương Vương (quận 5), chị Lan - chủ tiệm vàng Khánh Hồng kể, khi yêu cầu khách hàng cung cấp căn cước công dân (CCCD) để xuất hóa đơn thì bị từ chối và trả hàng, không mua nữa. Khách nói rằng đi dạo, thấy vàng đẹp nên ghé vào mua và không đem theo CCCD. Nếu tiệm vàng bắt buộc khách phải có CCCD mới bán thì sẽ đi tiệm khác.
“Chúng tôi cần có CCCD của khách để khai báo lên cơ quan thuế. Nếu không, tiệm vàng sẽ bị phạt khi có đoàn kiểm tra. Thế nhưng khách hàng không đồng tình. Việc buôn bán từ đầu năm đến nay đã rất ế ẩm, nay vướng nhiều quy định và khách hàng không hợp tác, càng làm cho việc kinh doanh thê thảm hơn”, chị Lan chia sẻ.
Phố vàng bạc quận 5, khu chuyên doanh vàng trên đường Lê Thánh Tôn (quận 1), loạt tiệm vàng gần chợ Tân Định (quận 1)… thưa vắng khách. Tại nhiều tiệm vàng ở khu vực này, nhân viên trưng bày một số ít các loại vàng cưới, còn lại là trang sức bạc, đá phong thủy… “Trước đây, tiệm có nhiều sản phẩm vàng lấy mẫu mã từ nước ngoài rất bắt mắt. Tuy nhiên, khi biết vi phạm quy định về nguồn gốc xuất xứ, nhái thương hiệu… thì không còn bày bán nữa. Cũng vì lý do này, khách đến mua vàng giảm nhiều. Cơ quan chức năng hiện kiểm soát rất gắt gao nên tiệm không dám mua bán tùy tiện như trước”, anh Duy, chủ một tiệm vàng tại phố vàng bạc quận 5, cho biết.
Trao đổi với PV Tiền Phong, luật sư Phạm Ngọc Hưng, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đổi mới và phát triển bền vững cho biết, hiện chưa có quy định vàng miếng là sản phẩm mà người mua bán phải khai báo thông tin cá nhân.
Tại Cty SJC trên đường Nguyễn Thị Minh Khai (quận 1) và những điểm bán vàng miếng thuộc hệ thống 4 ngân hàng quốc doanh cũng thưa vắng khách từ khi chuyển sang bán online. Nhiều khách hàng nói rất khó để đặt lệnh mua vàng miếng SJC thành công tại các đơn vị này. Trong khi đó, ở các thương hiệu vàng lớn như PNJ, Phú Quý, Doji… cùng chung cảnh ảm đạm vì khách đến hỏi mua vàng miếng, vàng nhẫn trơn thì đều báo hết hàng, và chưa biết bao giờ có trở lại.
Thu thập thông tin khách hàng
Mới đây, UBND TPHCM đã ban hành quyết định thành lập Tổ công tác đảm bảo an ninh thị trường vàng trên địa bàn thành phố, với sự tham gia của nhiều đơn vị. Cụ thể, Công an TPHCM nắm tình hình, phát hiện các cá nhân, tổ chức nghi vấn buôn lậu vàng, hoạt động mua gom vàng để đầu cơ trục lợi; triển khai các biện pháp nghiệp vụ xác minh, điều tra làm rõ nghi vấn, đấu tranh, xử lý theo quy định pháp luật hình sự (trường hợp đủ yếu tố cấu thành tội phạm) hoặc chuyển giao thông tin cho các cơ quan chức năng xử theo quy định xử phạt vi phạm hành chính.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TPHCM được giao thu thập và chuyển Công an thành phố thông tin, tài liệu danh sách cá nhân mua vàng tại các điểm bán vàng miếng SJC của Cty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn - SJC và 4 ngân hàng thương mại trên địa bàn thành phố (hàng ngày). Đơn vị này cũng nghiên cứu các giải pháp và tham mưu chỉ đạo Công ty SJC và 4 ngân hàng thương mại chủ động phát hiện các cá nhân nghi vấn được thuê mua vàng, thu gom vàng; cung cấp kịp thời cho lực lượng Công an thành phố, quận, huyện để triển khai các biện pháp nghiệp vụ.
Đại diện Cục Phòng, chống rửa tiền, Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng, NHNN Việt Nam sẽ xác minh nhanh dòng tiền, nguồn tiền mua vàng và hỗ trợ thu thập các tài liệu tại các ngân hàng (hồ sơ mở tài khoản, sao kê tài khoản, chứng từ giao dịch…), để làm rõ nghi vấn mua gom vàng, thuê mua vàng. Cục Quản lý thị trường TPHCM tăng cường kiểm tra các cơ sở kinh doanh mua bán vàng, nhất là hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa giả mạo nhãn hiệu. Cục Thuế TPHCM thanh kiểm tra việc chấp hành thuế của các cơ sở sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ, kinh doanh vàng có dấu hiệu trốn thuế, vi phạm quy định về kế toán; kiểm tra nguồn vàng nguyên liệu đầu vào để chủ động phát hiện các dấu hiệu nghi vấn liên quan đến buôn lậu vàng…
Ngày 30/7, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TPHCM cho biết, vừa có văn bản gửi các doanh nghiệp hoạt động sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ tại TPHCM, yêu cầu chịu trách nhiệm trước pháp luật về nguồn gốc vàng nguyên liệu để sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ. Các doanh nghiệp hoạt động sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ phải thực hiện đóng mã ký hiệu và hàm lượng vàng trên sản phẩm, công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng của sản phẩm theo quy định và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tiêu chuẩn công bố áp dụng và khối lượng sản phẩm đã công bố do doanh nghiệp sản xuất. Đồng thời, doanh nghiệp chịu trách nhiệm trước pháp luật về tiêu chuẩn công bố áp dụng và khối lượng sản phẩm thuê gia công; chấp hành các quy định của pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ; có phương án bảo đảm an toàn trong hoạt động sản xuất kinh doanh...
“Các doanh nghiệp có nhu cầu sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ gửi hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận về NHNN chi nhánh TPHCM để được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ”, lãnh đạo NHNN chi nhánh TPHCM thông tin.