Sai lầm nghiêm trọng khi sử dụng men tiêu hóa cho trẻ

Theo BS. Tạ Tùng Duy, men tiêu hóa và men vi sinh là 2 loại men khác nhau và cách sử dụng cũng khác nhau. Men tiêu hóa (hay còn gọi là enzym) là các loại men do chính các tuyến trong cơ thể tiết ra như nước bọt, dạ dày, tụy, ruột, có tác dụng tiêu hóa và hấp thu thức ăn.

Men vi sinh là các chế phẩm tổng hợp giúp bổ sung các vi khuẩn có lợi nhằm tạo nên sự cân bằng vi khuẩn trong hệ tiêu hóa và ức chế các vi khuẩn có hại gây bệnh cũng như tiết độc tố.

BS. Duy cũng cho biết, với men tiêu hoá, trừ những trẻ bị tổn thương hệ tiêu hóa bẩm sinh thì phải bổ sung men tiêu hóa lâu dài. Còn các trường hợp mắc bệnh lý cấp tính gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa thì chỉ nên dùng men tiêu hóa từng đợt 1-2 tuần, không nên dùng kéo dài vì khi dùng kéo dài sẽ làm các tuyến tiêu hóa bị ức chế, giảm bài tiết men tiêu hóa và dẫn đến ảnh hưởng chức năng sinh lý bình thường của các cơ quan.

Với những trẻ khỏe mạnh bình thường mà có biểu hiện lười ăn, chán ăn, cần tìm hiểu nguyên nhân để khắc phục chứ không nên dùng men tiêu hóa dưới dạng thuốc vì ít có tác dụng. Trường hợp cần dùng phải tuân theo sự chỉ định của các bác sĩ.

Với men vi sinh, chỉ được sử dụng trong những trường hợp bệnh nhân dùng kháng sinh kéo dài. Do kháng sinh có tác dụng phụ là tiêu diệt cả những vi khuẩn có lợi trong đường ruột và tạo đà cho vi khuẩn có hại phát triển, đặc biệt là giúp cho vi khuẩn yếm khí lây lan gây ra triệu chứng đau bụng, đi ngoài phân sống, tiêu chảy…

Các trường hợp tiêu chảy cấp do virus cũng được khuyên nên sử dụng men vi sinh. Trong các trường hợp bệnh này mà được bổ sung men vi sinh mới có tác dụng và đúng với ý nghĩa là làm lợi khuẩn.

Một điều chú ý là kể cả khi đang dùng kháng sinh nhưng mới ngắn ngày hoặc chưa có dấu hiệu gì bất lợi ở đường tiêu hóa thì cũng không nên bổ sung men vi sinh ngay lập tức. Chỉ sau khi sử dụng kháng sinh dài ngày (từ 1 tuần trở lên) và có biểu hiện của rối loạn vi khuẩn ruột thì bác sĩ mới nên kê đơn cho bệnh nhân dùng men vi sinh.

Trong trường hợp bệnh nhân chưa có biểu hiện bệnh lý tiêu hóa nhưng có các triệu chứng chán ăn, ăn kém thì cũng nên bổ sung men vi sinh nhưng chỉ nên dùng ngắn ngày. Với trẻ bị tiêu chảy nên cho trẻ sử dụng men vi sinh để khắc phục tình trạng loạn khuẩn ruột, hạn chế nhiễm trùng tiêu hóa và để tăng cường sức khỏe đường ruột.

Đồng quan đểm trên, TS.BS Phan Bích Nga còn cho biết, việc nhầm lẫn giữa hai loại men tiêu hóa và men vi sinh, hoặc có khi không biết đang cho trẻ dùng loại gì, chỉ biết gọi chung là men tiêu hóa sẽ khiến cho tình trạng tiêu hóa cũng như tình hình ăn uống của trẻ không được cải thiện, thậm chí ngày càng tồi tệ hơn.

Không ít trường hợp vì thấy con biếng ăn, nhiều bà mẹ đã tự ý mua men tiêu hóa về cho con uống vì nghe nói nó có tác dụng kích thích sự thèm ăn. Trẻ được dùng men trong một thời gian dài nhưng tình trạng biếng ăn không được cải thiện, thậm chí còn bị tiêu chảy cấp, mệt mỏi, suy nhược.

TS.BS Phan Bích Nga đưa ra khuyến cáo, thực chất men tiêu hóa cũng là một loại thuốc và nên có sự chỉ định của bác sĩ. Nhiều cha mẹ quá lạm dụng men tiêu hóa vì nghĩ rằng sẽ tiêu hóa tốt các thức ăn và kích thích ăn ngon, chẳng có hại gì nên cho con sử dụng dài ngày. Đây là điển hình của việc lạm dụng men tiêu hóa.

Bản thân cơ thể con người đều có thể sản xuất ra men tiêu hóa để tiêu hóa thức ăn. Nếu cho trẻ dùng men tiêu hóa dài ngày sẽ khiến cơ thể "lười biếng" không sản sinh ra men tiêu hóa, lâu dần sẽ giảm công suất và trở nên đình đốn. Lúc này, cơ thể bé sẽ phải phụ thuộc suốt đời vào men tiêu hóa được đưa vào. Thời gian sử dụng men tiêu hóa mỗi đợt không nên quá 10-15 ngày.

TS.BS Phan Bích Nga cũng nhấn mạnh, không nên cho trẻ dưới 6 tháng tuổi uống men tiêu hóa vì ở độ tuổi này hệ tiêu hóa của trẻ chưa ổn định, dễ dẫn đến tiêu chảy nếu dùng không đúng cách, gây ảnh hưởng đến đường tiêu hóa của trẻ về sau.