Bài toán sắp xếp lại 77 địa chỉ nhà đất

Tổng Công ty Du lịch Sài Gòn - TNHH MTV (Saigontourist) có tiền thân là Công ty Du lịch TP. Hồ Chí Minh. Năm 2010, Tổng Công ty Du lịch Sài Gòn chuyển sang Công ty TNHH MTV, hoạt động theo mô hình Công ty mẹ - Công ty con, có trụ sở chính tại 23 Lê Lợi, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh . Saigontourist là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, trực thuộc UBND TP. Hồ Chí Minh, hoạt động trong các lĩnh vực kinh doanh chính như khách sạn, khu du lịch , nhà hàng, dịch vụ lữ hành,...

Theo Quyết định số 4849/QĐ-UBND của UBND TP. Hồ Chí Minh ngày 1/1/2014, vốn điều lệ của Saigontourist được chấp thuận tăng từ 5.300 tỷ đồng lên 6.410,7 tỷ đồng. Từ ngày 31/12/2022 đến nay, vốn góp của chủ sở hữu là 6.410,7 tỷ đồng.

Tính đến ngày 30/6/2024, Saigontourist có 11 công ty con, 7 công ty liên doanh và 23 công ty liên kết. Hiện tại, Saigontourist và các công ty thành viên (do Saigontourist nắm giữ trên 50% vốn điều lệ) được giao quản lý và sử dụng 77 địa chỉ nhà đất, phải thực hiện sắp xếp lại, xử lý theo quy định của Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 67/2021/NĐ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ, trong đó có 54 địa chỉ nhà đất trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh.

Theo website của Saigontourist (https://saigontourist.com.vn/), hiện doanh nghiệp này kinh doanh một loạt khách sạn hạng sang ở những vị trí đắc địa bậc nhất tại TP. Hồ Chí Minh như: Khách sạn Kim Đô - Royal Hotel Saigon (133 Nguyễn Huệ, Quận 1); Khách sạn Continental Sài Gòn (132 - 134 Đồng Khởi, Quận 1); Khách sạn Đệ Nhất - First Hotel (18 Hoàng Việt, P.4, Q. Tân Bình); Khách sạn Oscar Sài Gòn (68A Nguyễn Huệ, Phường Bến Nghé, Quận 1); Khách sạn Grand Sài Gòn (Số 8 đường Đồng Khởi, Quận 1); Khách sạn Majestic Saigon (1 Đồng Khởi, Bến Nghé, Quận 1),...

Saigontourist cũng đang kinh doanh ẩm thực tại các khu du lịch ở TP. Hồ Chí Minh như: Khu du lịch Bình Quới 1, 2, 3; Khu du lịch Văn Thánh, Khu du lịch Tân Cảng,...

Kinh doanh loạt khách sạn và nhà hàng hạng sang, Saigontourist có doanh thu rất lớn, tuy nhiên lợi nhuận của doanh nghiệp khá thấp do giá vốn hàng hóa cao.

Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm 2024, doanh thu hợp nhất của Saigontourist đạt 3.002,6 tỷ đồng, tăng 10,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Sau khi trừ giá vốn hàng hóa 2.570 tỷ đồng, Saigontourist ghi nhận lợi nhuận gộp ở mức 432,6 tỷ đồng.

Trong 6 tháng đầu năm, chi phí bán hàng của Saigontourist là 75,1 tỷ đồng; chi phí quản lý doanh nghiệp là 216,7 tỷ đồng. Sau khi trừ các chi phí và thuế, Saigontourist ghi nhận mức lợi nhuận sau thuế hơn 374 tỷ đồng, tăng 4,2% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tại ngày 30/6/2024, tổng tài sản của Saigontourist giảm 516,5 tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái, xuống mức 11.151,7 tỷ đồng. Trong đó, tiền mặt là 602,1 tỷ đồng; các khoản đầu tư ngắn hạn là 2.672 tỷ đồng; hàng tồn kho là 15.582 tỷ đồng,...

Bị thu hồi 20 tỷ đồng

Thanh tra TP. Hồ Chí Minh vừa ban hành Kết luận thanh tra số 329/KL-TTTP-P5 ngày 14/8 về quản lý, sử dụng hai mặt bằng nhà đất của Tổng Công ty Du lịch Sài Gòn TNHH MTV tại số 1 Hoàng Việt (Phường 4, Quận Tân Bình) và 301 Hải Thượng Lãn Ông (Phường 13, Quận 5).

Theo đó, khu đất, mặt bằng nhà tại số 301 Hải Thượng Lãn Ông có diện tích hơn 996m², được UBND TP. Hồ Chí Minh giao cho Saigontourist để sử dụng vào mục đích kinh doanh nhà hàng. Tuy nhiên, thay vì tự mình kinh doanh, khu đất này đã liên tiếp được Saigontourist cho thuê lại cho các đơn vị khác. Cụ thể, năm 2003, Saigontourist ký hợp đồng với Công ty TNHH TMDV XNK Vạn Phúc cho thuê toàn bộ mặt bằng Nhà hàng Đông Á. Năm 2006, Công ty Vạn Phúc hợp đồng chuyển nhượng quyền thuê Nhà hàng Á Đông và sau đó là liên doanh, liên kết với Công ty Cổ phần Quê Hương Liberty. Tuy nhiên, Saigontourist không cử nhân sự tham gia quá trình quản lý, điều hành và nhận khoản lợi nhuận không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của hợp đồng, thực chất là cho thuê lại mặt bằng.

Dù đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước từ năm 2018, Saigontourist vẫn chưa thực hiện các thủ tục đăng ký đất đai theo quy định. Từ ngày 2/11/2021 đến nay, sau khi tiếp nhận bàn giao lại từ Công ty Cổ phần Quê Hương Liberty, nhà đất nêu trên đang bỏ trống và Saigontourist chưa xây dựng đề án, phương án, kế hoạch cụ thể để khai thác kinh doanh mặt bằng này.

Đối với mặt bằng nhà đất tại số 1 Hoàng Việt, Phường 4, Quận Tân Bình có diện tích 2.575m², Saigontourist được UBND thành phố cho thuê theo hình thức trả tiền hàng năm để kinh doanh nhà hàng, khách sạn. Thế nhưng, Saigontourist lại cho Công ty TNHH Khu mua sắm Đệ Nhất Phan Khang (Công ty Phan Khang) thuê lại để mua bán, lắp đặt, bảo hành thiết bị điện tử. Điều này không đúng với các quy định của pháp luật.

Trong quá trình quản lý, Saigontourist vẫn chưa thực hiện thủ tục đăng ký biến động, thay đổi về tài sản gắn liền với đất và chứng nhận quyền sở hữu công trình, điều này vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 48 Luật Đất đai năm 2003.

Hành vi cho thuê lại mặt bằng để kinh doanh điện máy, siêu thị của Saigontourist đã vi phạm quy định về sử dụng tài sản nhà nước, dẫn đến tranh chấp với Công ty Phan Khang. Cụ thể, doanh nghiệp này phải đối mặt với khoản nợ hơn 59,9 tỷ đồng gồm tiền thuê mặt bằng, phạt chậm trả và lãi phát sinh (tính đến ngày 15/3/2024).

Với những sai phạm trên, Thanh tra TP. Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định số 137/QĐ-TTTP-P5 ngày 21/6/2024 về việc thu hồi số tiền hơn 20 tỷ đồng là khoản lợi nhuận thu được do Saigontourist sử dụng nhà đất cho thuê lại, góp vốn kinh doanh không đúng quy định. Saigontourist đã nộp đủ số tiền vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra thành phố.

Thanh tra TP. Hồ Chí Minh kiến nghị Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh chỉ đạo, giao Chủ tịch HĐTV và Tổng Giám đốc Tổng Công ty Du lịch Sài Gòn – TNHH MTV thực hiện quản lý, sử dụng hai mặt bằng trên đúng quy định pháp luật; thực hiện các biện pháp pháp lý bảo đảm quyền lợi trong vụ kiện tranh chấp với Công ty Đệ Nhất Phan Khang để kịp thời thu hồi mặt bằng và số tiền hơn 59,9 tỷ đồng tại mặt bằng số 1 Hoàng Việt. Đồng thời, thực hiện báo cáo kết quả tổ chức kiểm điểm trách nhiệm theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân thuộc quyền quản lý có liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm đối với nội dung liên quan.