Trong lúc việc mua bán vàng miếng trực tiếp khá im ắng thì trên mạng, việc thu mua vô cùng nhộn nhịp.
Cuối tuần trước, giá vàng thế giới thiết lập đỉnh mới khi tăng 51 USD lên 2.507 USD/ounce, bỏ xa kỷ lục cũ tại 2.483 USD được thiết lập trong phiên ngày 19-7. Đáng chú ý, thị trường vàng thế giới liên tục nổi sóng trong 2 tháng trở lại đây, trong khi thị trường vàng trong nước hết sức yên ắng sau những động thái quyết liệt của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước nhằm ổn định giá vàng.
Rất ít giao dịch trực tiếp
Đặc biệt, giá vàng miếng SJC gần như bất động ở mức 78 triệu đồng/lượng ở chiều mua vào và 80 triệu đồng/lượng chiều bán ra, thấp hơn tới 12,4 triệu đồng so với kỷ lục lập hồi tháng 5 (92,4 triệu đồng/lượng), thời điểm giá vàng thế giới đạt hơn 2.350 USD/ounce. Việc giá vàng miếng SJC đi ngang khiến hoạt động đầu cơ loại vàng này gần như không có hiệu quả, thậm chí thua lỗ. Do đó, nhu cầu của thị trường với loại vàng này sụt giảm thấy rõ. Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn (SJC) và 4 ngân hàng thương mại Nhà nước không còn "căng mình" ra để đáp ứng nhu cầu mua vàng miếng của người dân như 2 tháng trước.
Ghi nhận tại một cửa hàng SJC ở TP HCM, nhân viên bán hàng thông báo khách hàng muốn mua vàng miếng SJC chỉ cần đăng ký, khai báo thông tin cá nhân tại đường link tại website https://tructuyen.sjc.com.vn là có thể mua được từ 1-3 lượng vàng, không cần phải xếp hàng, chen lấn, không bị giới hạn 1 lượng như trước. "Riêng vàng nhẫn, trong vòng 1 tháng qua, toàn bộ các cửa hàng của công ty hết hàng nên không có để bán" - người này hướng dẫn và thông tin thêm.
Trên thị trường tự do, giá vàng miếng SJC được một số tiệm vàng giao dịch mua vào 80,1 triệu đồng/lượng, bán ra 80,7 triệu đồng/lượng, cao hơn 700.000 đồng mỗi lượng so với giá vàng tại công ty SJC và các ngân hàng thương mại. Chênh lệch giá vàng miếng SJC ở kênh chính thức và trên thị trường tự do hiện chưa tới 1 triệu đồng/lượng.
Chủ một tiệm vàng ở TP HCM cho biết nếu trước đây mỗi ngày có khoảng 10 người hỏi nhu cầu mua vàng miếng SJC, hiện tại chỉ còn 1-2 người hỏi. "Khá nhiều người hỏi bán vàng miếng đã mua ở vùng giá 78, 79 triệu đồng/lượng để chốt lời. Nhu cầu giao dịch vàng miếng trên thị trường tự do vẫn có nhưng không còn nhiều và xôm tụ như giai đoạn trước. Những ai cần mua vàng miếng đã mua và nắm giữ, thị trường giờ có thể nói là bão hòa. Một số khách hàng của tôi kể cũng mua được vàng miếng từ kênh đăng ký qua ngân hàng và công ty SJC dễ hơn trước" - chủ tiệm vàng này nói.
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, một lãnh đạo cấp Ngân hàng Nhà nước cho biết gần đây giá vàng biến động khó lường nên có khoảng 20%-30% khách hàng hủy giao dịch, sau khi đã đăng ký mua online tại các ngân hàng thương mại và Công ty SJC, chứ không còn tranh mua như trước.
Nhộn nhịp thu mua trên mạng
Trong khi việc mua bán vàng ở công ty SJC và các ngân hàng thương mại cũng như tại các tiệm vàng khá trầm lắng, thậm chí ế ẩm thì trên các hội nhóm, mạng xã hội, vẫn có nhiều người rao mua, rao bán vàng miếng số lượng lớn. "Nhiều bên nghỉ nhưng bên em vẫn thu vào vàng SJC. Ai còn vàng alo 078 398… nhé ! Em cần mua 20 cây giá cao" - một tài khoản Facebook có tên Hồng Phúc Ngoại Tệ chào mời một hội nhóm mua bán vàng.
Liên hệ với tài khoản này, chúng tôi ngỏ ý bán 10 lượng vàng SJC và 50 chỉ vàng nhẫn SJC (tương đương 5 lượng). Người này đề nghị chúng tôi đến địa chỉ số 47 đường Láng Hạ (Hà Nội) để giao dịch hoặc cho địa chỉ sẽ có người đến mua - bán tận nhà. Tiền giao dịch sẽ được chuyển khoản vào tài khoản. "Vàng miếng SJC được mua với giá 80,3 triệu đồng/lượng, cao hơn 2,3 triệu đồng/lượng so với giá của Công ty SJC là 78 triệu đồng/lượng. Riêng vàng miếng SJC bị móp méo, giá mua 79 triệu đồng/lượng. Còn vàng nhẫn SJC có giá thu mua là 73 triệu đồng/lượng, cao hơn giá công ty khoảng 300.000 đồng/lượng. Các mức giá này có thể thay đổi nếu tại thời điểm giao dịch, giá vàng thế giới và giá vàng tại các ngân hàng thương mại, công ty SJC biến động" - tài khoản này nhắn thông tin chi tiết.
"Nếu có người cần mua 10 lượng vàng miếng SJC thì giá nào, có hóa đơn không?" - chúng tôi tiếp tục hỏi ngược. Người này cho biết: "Hầu hết vàng miếng SJC chúng tôi bán ra cho khách đều có nguồn gốc rõ ràng. Nghĩa là người dân mua vàng từ ngân hàng rồi bán lại có giấy tờ hóa đơn. Sau đó, chúng tôi bán tiếp cho người khác với giá 80,5 triệu đồng/lượng".
Ngoài ra, trên các hội nhóm, trang cá nhân, fanpage, không khó để tìm những tin rao, chào mời đăng ký mua vàng "hộ" với những lời cam kết "uy tín, tỉ lệ thành công đến hơn 90%", giao vàng mới nhận tiền phí, hoặc có mã QR thanh toán, có mail báo xác nhận mới nhận phí, không nhận tiền cọc...
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động về các đầu mối thu mua vàng miếng SJC trên mạng, ông Trần Hữu Đang, Tổng Giám đốc Công ty CP Vàng bạc - Đá quý ASEAN (AJC), cho hay gần đây, tại TP HCM và Hà Nội có khá nhiều đầu mối là kinh doanh vàng tự do là những cá nhân không đăng ký kinh doanh, không mở tiệm vàng. Họ thường thu gom vàng miếng SJC trên thị trường để bán lại mỗi lần 10-20 lượng cho giới đầu cơ. Trong khi các doanh nghiệp được phép kinh doanh vàng miếng SJC luôn mua vào - bán ra với giá ngang bằng ngân hàng và công ty SJC. Thế nhưng, khách hàng giao dịch loại vàng này hết sức lác đác.
Chủ một tiệm vàng tại TP HCM cho hay trong khoảng 2 tuần qua, gần như các tiệm vàng không mua - bán vàng miếng SJC vì sợ các cơ quan chức năng kiểm tra, xử phạt. Còn tình trạng giới đầu cơ thuê người đăng ký mua vàng online cũng giảm mạnh bởi các đối tượng lo ngại công an "sờ gáy", một số ngân hàng khống chế người đã mua vàng online phải chờ một thời gian dài mới được đăng ký lần tiếp theo.
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cảnh báo: "Người dân mua vàng miếng SJC trên thị trường tự do có thể dẫn đến rủi ro. Bởi, bên bán không phải là doanh nghiệp kinh doanh vàng, không có chứng từ giao dịch và có thể cung cấp cho người mua vàng giả".
Giảm sức hấp dẫn
Ông Nguyễn Ngọc Trọng, Giám đốc Công ty Vàng Đối tác mới NPJ, cho hay trước đây khi giá vàng thế giới tăng mạnh, phá kỷ lục thì vàng trong nước cũng biến động, có sóng. Thế nhưng sau các biện pháp can thiệp thị trường từ Ngân hàng Nhà nước, sức hấp dẫn của vàng đã giảm đáng kể.
Dù vậy, về lâu dài, các chuyên gia cho rằng cần sớm sửa đổi Nghị định 24/2012 về quản lý thị trường vàng theo hướng xóa bỏ độc quyền vàng miếng, độc quyền thương hiệu vàng SJC, cho nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ là cần thiết bởi đây cũng là ngành nghề kinh doanh. Cần có giải pháp đưa giá vàng trong nước liên thông với giá thế giới.