Theo quy định của Nhà nước, một số ngành học được miễn học phí khi đào tạo tại các trường Đại học. Chính sách miễn học phí này không chỉ giúp thu hút sinh viên mà còn nhằm khuyến khích và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.
Tại Nghị định 97 được Chính phủ ban hành vào ngày 31/12/2023 sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 81 (2021), Chính phủ đã quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo. Trong đó chính sách miễn giảm học phí vẫn quy định theo Nghị định 81.
Theo đó, Chính phủ quy định về chính sách miễn giảm học phí, những chuyên ngành học được miễn 100% học phí bao gồm:
1/Chuyên ngành Mác-LêNin
2/Tư tưởng Hồ Chí Minh
3/Chuyên ngành Lao
4/ Phong
5/ Tâm thần
6/Giám định pháp Y
7/Pháp y tâm thần
8/Giải phẫu bệnh tại các cơ sở đào tạo nhân lực y tế công lập theo chỉ tiêu đặt hàng của nhà nước
Luật khám chữa bệnh có hiệu lực từ ngày 1/1/2024 (thay thế cho luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009), có quy định thêm 2 ngành được nhà nước hỗ trợ toàn bộ học phí và hỗ trợ chi phí sinh hoạt trong toàn khóa học là truyền nhiễm và hồi sức cấp cứu. Tuy nhiên, sinh viên phải đạt kết quả học tập, rèn luyện đủ điều kiện để cấp học bổng tại cơ sở đào tạo thuộc khối ngành sức khỏe của Nhà nước.
Đối tượng hưởng chính sách này còn là người học các trình độ trung cấp, Cao đẳng đối với những ngành, nghề khó tuyển sinh nhưng có nhu cầu theo danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quy định. Cụ thể có tổng số 36 ngành, lĩnh vực nghệ thuật có kỹ thuật điêu khắc gỗ, điêu khắc, nghệ thuật biểu diễn ca kịch Huế, dân ca, chèo, tuồng, cải lương, múa dân gian dân tộc, dân ca quan họ, diễn viên múa, biên đạo múa, biểu diễn nhạc cụ truyền thống, đờn ca nhạc tài tử Nam bộ, nhạc công kịch hát dân tộc, nhạc công truyền thống Huế...
Các ngành khác gồm kỹ thuật sơn mài và khảm trai, công nghệ kỹ thuật đóng mới thân tàu biển, công nghệ sản xuất sản phẩm từ cao su, chế biến mủ cao su, kiểm lâm, kiểm ngư, xử lý rác thải, cấp thoát nước, xây dựng cầu đường…
Miễn học phí các khối ngành sư phạm
Theo quy định mới nhất của Bộ Giáo dục Đào tạo tại Nghị định 81/2021/NĐ-CP, các ngành sư phạm sau đây được miễn học phí: Ngành sư phạm Mầm non, Sư phạm tiểu học và ngành sư phạm các môn học ở Trung học cơ sở công lập, giáo dục trung học phổ thông, giáo dục đặc biệt, giáo dục thể chất, giáo dục Quốc phòng – An ninh.
Nghị định số 116/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về chính sách hỗ trợ tiền đóng học phí, chi phí sinh hoạt đối với sinh viên sư phạm thì sinh viên sẽ được hỗ trợ hai khoản kinh phí là học phí và sinh hoạt phí.
Theo đó, mức hỗ trợ 3,63 triệu đồng/tháng để chi trả chi phí sinh hoạt trong thời gian học tập tại trường (mỗi năm học 10 tháng). Các sinh viên ngoài các ngành được miễn giảm theo quy định sẽ đóng học phí bằng mức thu học phí của cơ sở đào tạo theo học.
Tuy nhiên, cũng theo Nghị định này, sinh viên Sư phạm đã được hưởng chính sách nhưng không thực hiện công tác trong ngành giáo dục sau 2 năm hoặc đủ 2 năm, tính kể từ ngày có quyết định công nhận tốt nghiệp sẽ phải chịu trách nhiệm bồi hoàn lại kinh phí hỗ trợ học phí và chi phí sinh hoạt theo quy định.
Miễn học phí các khối ngành Công an, Quân đội
Các trường Công an, Quân đội cũng nằm trong chính sách hỗ trợ 100% học phí cho sinh viên theo học theo quy định của Nhà nước. Tại đây các sinh viên còn được phụ cấp tiền sinh hoạt phí, tiền ăn. Đây là các đơn vị do Nhà nước quản lý nên sau khi tốt nghiệp, sinh viên sẽ được phân công nhiệm vụ, bổ nhiệm công tác.
Tuy nhiên, các chính sách trên chỉ áp dụng với hệ quân sự của các trường Đại học, Học viện, Cao đẳng, Trung cấp của Công an, quân đội. Cụ thể mức học phí mà các sinh viên đối với 2 hệ này tại trường công an, quân đội 2024 như sau:
- Học phí học hệ dân sự: Tùy vào mỗi trường mà mức phí quy định khác nhau nhưng sinh viên đều phải tự túc về chi phí ăn ở và học phí trong quá trình học tập và tự chủ động xin việc sau khi tốt nghiệp.
- Học phí học hệ quân sự: Đối với hệ quân sự sinh viên không phải đóng bất kỳ khoản chi phí nào cả. Sau khi hoàn thành chương trình học hệ quân sự, học viên sẽ được nhà nước phân công nhiệm vụ, bổ nhiệm công tác về các địa phương.
Bên cạnh các ngành học được giảm 100% học phí, Nhà nước còn đưa ra chính sách giảm tới 70% học phí cho các đối tượng theo học một số ngành khác, cụ thể:
Học sinh, sinh viên học các ngành nghệ thuật truyền thống và đặc thù trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở giáo dục đại học công lập, tư thục có đào tạo về văn hóa - nghệ thuật bao gồm: Nhạc công kịch hát dân tộc, nhạc công truyền thống Huế, đờn ca tài tử Nam Bộ, diễn viên sân khấu kịch hát, nghệ thuật biểu diễn dân ca, nghệ thuật ca trù, nghệ thuật bài chòi, biểu diễn nhạc cụ truyền thống;...
Học sinh, sinh viên học các chuyên ngành nhã nhạc cung đình, chèo, tuồng, cải lương, múa, xiếc; một số nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm đối với giáo dục nghề nghiệp theo danh mục các nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định.