Gửi bình luận
PLBĐ - Băng vệ sinh ngày nay là một vật dụng không thể thiếu với hầu hết phụ nữ trên thế giới, nhưng bạn có biết những "lá chắn" này có từ khi nào?
Lịch sử phát triển thú vị
Theo tờ The India Times, phụ nữ thời xưa có rất nhiều cách thích ứng với những ngày hành kinh.
Thời Ai Cập cổ đại, phụ nữ dùng dụng cụ giống tampon ngày nay làm bằng cây papyrus - một loại cây dùng làm giấy - để giữ khô ráo những ngày "đèn đỏ". Người ta thường ngâm cây papyrus vào nước cho mềm sau đó dùng như miếng băng vệ sinh.
Ở châu Âu, một số quý bà sử dụng một loại rêu xanh buộc trong một miếng vải sau đó đặt dưới quần lót để hút ẩm.
Phụ nữ Trung Quốc thì bỏ cát sạch vào một miếng vải rồi buộc thật chặt làm "vũ khí" bí mật. Khi "vũ khí" thấm nước, họ vứt cát đi và giặt sạch miếng vải để sử dụng lần sau.
Ở châu Phi và châu Úc, phụ nữ thường dùng cỏ như một cách hút ẩm tuy nhiên thường rất khó chịu vì cỏ khá nhọn và dày và có thể gây tổn thương da.
Khi xã hội tiến bộ hơn, thời phong kiến, người ta sử dụng nhiều loại vật liệu khác như lông cừu, băng gạc, quần áo cũ...
Vào thế kỷ thứ 19, nguyên mẫu đầu tiên của băng vệ sinh ra đời ở Na Uy. Đây là những miếng lót thiết kế với dây đeo làm bằng cotton có thể sử giặt sạch tái sử dụng nhiều lần. Nhưng loại này chỉ phổ biến cục bộ.
Vào thế kỷ 18, Benjamin Franklin (1706-1790) thiết kế một mẫu băng vết thương bằng cotton dùng một lần giúp các binh sĩ bị thương cầm máu.
Dựa trên thế ý tưởng này, đến khoảng năm 1888, hãng Johnshon & Johnshon cải tiến băng vết thương dùng một lần cho binh lính thành sản phẩm Lister's Towels dùng cho phụ nữ "tới tháng" nhưng do quá mới và không thể quảng cáo nên sản phẩm không thành công.
Trong Thế chiến I, các nữ y tá Pháp tìm một sản phẩm giúp kiểm soát máu của thương binh hiệu quả nhưng lúc bấy giờ lượng cotton không đáp ứng đủ nhu cầu. Sau khi Mỹ tham chiến vào năm 1917, Tập đoàn Kimberly-Clark sản xuất loại băng vết thương bằng cellucotton - một vật hấp thụ được làm bằng bột gỗ.
Các nữ y tá nhận thấy những miếng lót này quá tiện ích khi vừa có thể thấm ẩm nhanh, vừa dễ tìm nguyên liệu, vừa rẻ tiền nên có thể làm băng vệ sinh cho phụ nữ. Sau khi chiến tranh kết thúc, Tập đoàn Kimberly-Clark quyết định biến sản phẩm vốn dành cho lính thành loại băng vệ sinh phụ nữ. Và đến năm 1920, nhãn hiệu Kotex nổi tiếng ra đời.
Cho tới những năm 1970 phụ nữ vẫn sử dụng quai vệ sinh được bày bán rộng rãi với bao bì bắt mắt. Có một khoảng thời gian, do quai băng vệ sinh bất tiền, nhiều phụ nữ quay lại dùng vải màn, vải xô dùng một lần gắn kim băng gài vào quần lót hoặc dây thắt để cố định.
Do nhu cầu thực tế, công nghệ sản xuất băng vệ sinh chuyển sang một bước tiến mới khi làm ra những miếng gọn gàng với cánh dính cố định ở mặt sau và chỉ dùng một lần. Đây chính là phiên bản gần gũi với băng vệ sinh hiện đại, chính thức ra mắt vào năm 1971 với sản phẩm đầu tiên là New Freedom. Phát minh này góp phần "bức tử" miếng lót có dây đeo vào đầu thập niên 1980.
Từ đó đến nay, băng vệ sinh có cánh dần được cải tiến về mẫu mã và công nghệ, dần trở nên mỏng, nhẹ và tiện lợi hơn cho chị em phụ nữ với thiết kế và vật liệu làm miếng đệm thay đổi qua các năm.
Dù phổ biến nhưng băng vệ sinh lại ít được sử dụng ở vài quốc gia như Mỹ. Năm 2017, số phụ nữ Mỹ dùng băng vệ sinh rất ít, chỉ khoảng 60,18 triệu người và dự kiến sẽ giảm xuống còn 53,04 triệu người vào năm 2020. Nguyên nhân do 70% phụ nữ Mỹ vẫn sử dụng tampon - một "vũ khí" trị ngày đèn đỏ xuất hiện những năm 1930.
Hội chứng sốc nhiễm độc
Cũng liên quan đến băng vệ sinh, mới đây Bs.Tuấn Anh cho biết, nữ giới cần cảnh giác hội chứng sốc nhiễm độc liên quan đến băng vệ sinh.
Theo Bs. Tuấn Anh, hội chứng sốc nhiễm độc là một tình trạng có khả năng gây nguy hiểm do nhiễm một chủng vi khuẩn tụ cầu hoặc liên cầu. Hội chứng sốc nhiễm độc có thể xảy ra với bất kỳ ai nhưng phụ nữ từ 15 - 25 tuổi sử dụng băng vệ sinh trong thời kỳ kinh nguyệt cần cảnh giác hội chứng sốc nhiễm độc cao.
Có 2 loại hội chứng sốc nhiễm độc là: Hội chứng sốc nhiễm độc tụ cầu do vi khuẩn Staphylococcus aureus gây ra và Hội chứng sốc nhiễm độc liên cầu do Streptococcus nhóm A, hoặc vi khuẩn "liên cầu khuẩn" gây ra.
Các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng sốc nhiễm độc phát triển đột ngột và tiến triển nhanh chóng. Dấu hiệu đầu tiên thường là đột ngột, sốt cao. Những điều sau đây thường xuất hiện trong vòng vài giờ như: Nôn mửa; tiêu chảy; phát ban da giống như cháy nắng, đặc biệt ở lòng bàn tay và lòng bàn chân; đỏ mắt, miệng và cổ họng; ngất xỉu; mắt mờ; đau cơ; chóng mặt; hoang mang, lo sợ; hạ huyết áp; co giật; nhức đầu.
Tình trạng này có thể tiến triển thành suy thận, sốc và tử vong trong vòng 48 giờ nếu không được điều trị cấp cứu kịp thời.
Bs. Tuấn Anh nhấn mạnh, bất kỳ ai đang sử dụng băng vệ sinh hoặc bị vết thương hoặc nhiễm trùng da và gặp các dấu hiệu và triệu chứng trên, hãy đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế ngay lập tức. Bất kỳ băng vệ sinh nào cũng nên được loại bỏ ngay.
Cũng theo Bs., vi khuẩn gây ra hội chứng sốc nhiễm độc không phải là hiếm. Từ 20% - 30% tổng số con người mang vi khuẩn Staphylococcus aureus trên da và mũi, thường không có biến chứng. Hầu hết mọi người đều có kháng thể để bảo vệ chúng, tuy nhiên một số người không phát triển các kháng thể cần thiết.
Một khả năng là băng vệ sinh ở bên trong cơ thể lâu nhất, trở thành nơi sinh sản của vi khuẩn. Một nguyên nhân khác là các sợi băng vệ sinh có thể làm xước âm đạo, khiến vi khuẩn có thể xâm nhập và xâm nhập vào máu. Thành phần của băng vệ sinh, kết hợp với vi khuẩn tụ cầu có sẵn trong âm đạo, có thể gây ra bệnh. Tuy nhiên, cả hai khả năng đều không có bằng chứng thuyết phục.
Hội chứng sốc nhiễm độc liên cầu có thể phát triển sau chấn thương nhỏ, hoặc phẫu thuật, hoặc do nhiễm virus hoặc sử dụng thuốc chống viêm không steroid.
Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua vết thương, nhiễm trùng tại chỗ, âm đạo, cổ họng hoặc vết bỏng. Vi khuẩn tạo ra chất độc xâm nhập vào máu và lây lan đến tất cả các cơ quan. Chúng cản trở quá trình điều hòa huyết áp, dẫn đến hạ huyết áp hay còn gọi là huyết áp thấp.
Hạ huyết áp có thể gây sốc, bao gồm các triệu chứng chóng mặt và lú lẫn. Các chất độc cũng tấn công các mô, bao gồm các cơ quan và cơ bắp. Suy thận là một biến chứng thường gặp.
Hội chứng sốc nhiễm độc không chỉ phát triển ở phụ nữ trẻ đang có kinh nguyệt. Nó có thể ảnh hưởng đến phụ nữ lớn tuổi, nam giới và trẻ em. Những phụ nữ đang sử dụng màng ngăn hoặc miếng xốp tránh thai có nguy cơ phát triển hội chứng sốc nhiễm độc cao hơn một chút. Bất kỳ ai bị nhiễm tụ cầu hoặc liên cầu đều có khả năng phát triển hội chứng sốc nhiễm độc, nhưng điều này hiếm khi xảy ra.
Để phòng ngừa hội chứng sốc nhiễm độc, Bs. Tuấn Anh đưa ra lời khuyên, khi sử dụng băng vệ sinh, phụ nữ nên: Rửa tay thật sạch trước khi lắp tampon; Sử dụng băng vệ sinh có độ thấm hút thấp nhất cho chu kỳ kinh nguyệt; Thay băng vệ sinh ít nhất thường xuyên theo chỉ dẫn trên bao bì; Tránh sử dụng nhiều băng vệ sinh; Chèn tampon mới khi đi ngủ và thay ngay vào buổi sang; Tháo băng vệ sinh ngay sau khi kinh nguyệt kết thúc; Đôi khi chuyển từ băng vệ sinh sang khăn vệ sinh hoặc lót quần trong kỳ kinh nguyệt; Phụ nữ sử dụng màng ngăn, nắp hoặc miếng bọt biển tránh thai nên làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất một cách cẩn thận, về thời gian để thiết bị bên trong âm đạo.
Một số phụ nữ chọn sử dụng cốc nguyệt san thay vì băng vệ sinh, nhưng có một số trường hợp hội chứng sốc nhiễm độc cũng có liên quan đến việc sử dụng thiết bị này. Khả năng tử vong của hội chứng sốc nhiễm độc tụ cầu là ít hơn 3%, nhưng khả năng tái phát là phổ biến, bởi vì việc mắc bệnh này không làm cho người đó phát triển khả năng miễn dịch. Còn hội chứng sốc nhiễm độc liên cầu, tỷ lệ tử vong khá cao từ 20% - 60%.
Hầu hết các bệnh nhân hồi phục hoàn toàn, nhưng vì hội chứng sốc nhiễm độc là rất hiếm, nên có rất ít thông tin về những ảnh hưởng lâu dài. Đã có báo cáo về tình trạng yếu cơ dai dẳng và ảnh hưởng tâm lý, chẳng hạn như khó tập trung, mất trí nhớ và thay đổi cảm xúc. Do đó, những phụ nữ đã có hội chứng sốc nhiễm độc nên tránh sử dụng tampon.
