Từ nỗ lực tự chủ vaccine, 100% người Việt Nam được dùng vaccine 'Made in Việt Nam' như thế nào?

Nỗ lực tự chủ vaccine với thương hiệu "Made in Việt Nam"

Vượt qua những gian khổ, khó khăn trong chiến tranh, từ những năm 1960, Việt Nam đã bắt đầu nghiên cứu, tiếp nhận chuyển giao công nghệ tiên tiến để trực tiếp triển khai sản xuất  vaccine phòng bại liệt sống, với sự đi đầu trong nghiên cứu là GS Hoàng Thủy Nguyên – Nguyên Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương,

Sản xuất thành công vaccine bại liệt đã tạo cơ hội cho Việt Nam thanh toán thành công bệnh này vào năm 2000.

Từ những bước chân khai phá đầu tiên từ nhiều thế hệ đi trước, các nhà khoa học Việt Nam đã nghiên cứu, liên tục sản xuất thêm 14 loại vaccine khác nhau. Trong đó, không thể không kể đến sự kiện năm 2012, Việt Nam công bố lần đầu tiên tự sản xuất thành công vaccine phòng bệnh tiêu chảy ở trẻ em Rotavin - M1, sau 14 năm mày mò, nghiên cứu và thử nghiệm.

Đây được xem là một trong những sự kiện khoa học công nghệ ấn tượng nhất của Việt Nam năm ấy.

Trao đổi với phóng viên bên lề chương trình vinh danh "Ngôi sao thuốc Việt" lần thứ 2, GS.TS Nguyễn Đăng Hiền – Giám đốc Trung tâm nghiên cứu sản xuất vaccine và sinh phẩm y tế (Polyvac) khẳng định: "Phát triển được vaccine Rotavin là ví dụ điển hình cho sự nỗ lực nghiên cứu và phát triển vaccine của các nhà khoa học và Polyvac với các đơn vị nghiên cứu trong nước để có thể đáp ứng thành công vaccine "Made in Việt Nam", đáp ứng 100% nhu cầu trong nước và tiến tới có thể xuất khẩu ra nước ngoài".

Theo GS.TS Nguyễn Đăng Hiền, điều này không chỉ hiệu quả về mặt kinh tế, mà người dân còn tiếp cận được vaccine tốt, giá rẻ và không phải bị động trong việc nhập khẩu vaccine bên ngoài. Không chỉ dừng lại ở đó, Polyvac còn thành công nghiên cứu và sản xuất vaccine sởi Rubella, giúp Việt Nam trở thành một trong 25 quốc gia trên thế giới tự chủ vaccine.

Đây cũng là tiền đề để năm 2015, Việt Nam được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cấp chứng nhận hệ thống quốc gia quản lý về vaccine (NRA). Từ đó, Hệ thống NRA về vaccine của Việt Nam được duy trì và phát triển trong suốt những năm qua, không chỉ đáp ứng nhu cầu vaccine trong nước mà còn tạo tiền đề cho NRA trở thành cơ quan quản lý uy tín, tạo tiền đề xuất khẩu cho các loại vaccine sản xuất trong nước và đóng góp vào chuỗi cung ứng vaccine toàn cầu.

Điều đáng nói, Việt Nam đã sản xuất thành công 14 loại vaccine. Trong đó, có 10/12 loại vaccine phục vụ cho dự án tiêm chủng mở rộng.

Đây là những dấu hiệu cho thấy những tiến bộ đáng ghi nhận, trong khát vọng sản xuất vaccine "Made in Việt Nam" và tự chủ trong lĩnh vực này.

Trở thành "Ngôi sao thuốc Việt" từ chủ trương tự túc vaccine

Tại Lễ trao danh hiệu "Ngôi sao thuốc Việt" lần thứ 2 năm 2024 do Báo Sức khỏe và Đời sống phối hợp Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) tổ chức vào tối ngày 17/5, Trung tâm nghiên cứu sản xuất vaccine và sinh phẩm y tế (Polyvac) đã vinh dự được vinh danh là một trong 18 đơn vị được nhận danh hiệu "Ngôi sao thuốc Việt" lần thứ 2 với 4 sản phẩm trong số 68 sản phẩm được Bộ Y tế trao danh hiệu "Doanh nghiệp ngôi sao thuốc Việt" và "Sản phẩm ngôi sao thuốc Việt" lần thứ 2. Bốn sản phẩm bao gồm: Rotavin (vaccine phòng chống bệnh tiêu chảy ở trẻ em); MVVAC (vaccine sởi); Vaccine bại liệt uống nhị liên (bOPV); MRVAC (vaccine phối hợp sởi – Rubella).

Trao đổi với phóng viên, GS.TS Nguyễn Đăng Hiền khẳng định: "Chủ trương của Chính phủ là tự túc sản xuất vaccine. Đây là chủ trương rất nhân văn, và xuất phất từ năng lực thực tế. Việc chủ động sản xuất vaccine trong nước sẽ đáp ứng ngành y tế chủ động trong công tác phòng chống dịch bệnh và bảo vệ sức khỏe người dân".

GS.TS Nguyễn Đăng Hiền cho biết: "Nghiên cứu sản xuất thành công vaccine trong nước, mang thương hiệu "Made in Việt Nam" theo đúng chủ trương, tinh thần của Chính phủ là một thành tựu vô cùng to lớn của ngành Y tế Việt Nam. Polyvac chúng tôi vinh dự đã góp một phần quan trọng trong thành tựu này bằng cách cung cấp đầy đủ, kịp thời toàn bộ nhu cầu vaccine bại liệt với chất lượng cao cho chương trình".

Cũng theo GS.TS Nguyễn Đăng Hiền, sau khi hoàn thành sứ mệnh lịch sử đó, Trung tâm tiếp tục đầu tư, nghiên cứu, phát triển sản xuất những vaccine mới. Và vaccine sởi, vaccine rota rồi vaccine phối hợp sởi-rubella lần lượt ra đời vào các năm 2010, 2012 và 2017. Đây là những vaccine thiết yếu phòng những bệnh dịch nguy hiểm lưu hành ở Việt Nam mà chúng ta chưa tự sản xuất được, phải phụ thuộc vào nguồn viện trợ và mua từ nước ngoài.

Trong 30 năm qua với hơn 400 triệu liều vaccine các loại mà Trung tâm đã cung cấp đưa vào sử dụng, hàng triệu triệu trẻ em trong nước đã được bảo vệ trước những bệnh dịch nguy hiểm và có một sức khỏe tốt để lao động và học tập.

"Chúng ta không còn phải chứng kiến những em bé chân đi tập tễnh do hậu quả của bệnh bại liệt; các bệnh dịch như sởi, rubella đã giảm hàng trăm lần; giảm được gánh nặng bệnh tật, gánh nặng kinh tế cho mỗi gia đình và toàn xã hội", GS.TS Nguyễn Đăng Hiền cho hay.

Theo GS.TS Nguyễn Đăng Hiền, trong quá trình hoạt động, đơn vị đã phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Là đơn vị đầu tiên trong cả nước thực hiện cơ chế tự chủ tài chính, có những thời điểm hoạt động thu không đủ bù chi. Trung tâm đã phải đi vay để duy trì hoạt động. Song, trải qua những bước thăng trầm, đến nay Trung tâm có thể tự hào rằng chúng ta có đủ tiềm lực để "Vững bước đi lên", với những cơ sở sản xuất hiện đại với công nghệ sản xuất tiên tiến, đội ngũ cán bộ có trình độ, có lòng nhiệt huyết luôn phấn đấu vươn lên. Đó là những nền tảng vững chắc để chúng ta phát triển trong giai đoạn tới, để đảm nhiệm nhiệm vụ là cùng ngành Y tế bảo vệ và nâng cao sức khỏe của người dân.